Guz mózgu jest ważną klinicznie przyczyną zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Schorzenie to może rozwijać się przez lata bez objawów. Niekiedy jednak symptomy pojawiają się bardzo szybko po ujawnieniu choroby. Każdy guz w obrębie mózgu jest niebezpieczny ze względu na swoje umiejscowienie. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?
Złośliwy nowotwór mózgu co roku diagnozowany jest u około trzech tysięcy Polaków. Choroba ta bardzo często dotyka dzieci. Po białaczce jest to drugi typ raka, który najczęściej u nich występuje. Rozpoznawane są również niezłośliwe rodzaje guzów mózgu. Objawy schorzenia dzieli się na ogólne, wynikające z samego położenia guza w jamie czaski, oraz miejscowe.
Guz mózgu – czym jest?
Guzem mózgu nazywamy nieprawidłową strukturę, która rozwija się w obrębie jamy czaszki. Może mieć on formę złośliwego nowotworu. U dorosłych najczęściej ma formę przerzutową, wynikającą z obecności raka w innym rejonie ciała. Guzy mogą mieć również niezłośliwy charakter. Należą do nich łagodne nowotwory, tętniaki, torbiele czy ropnie. Jednak nawet nieagresywna zmiana w okolicy mózgowia jest niebezpieczna. Rozrost takiej struktury wpływa na zwiększenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Odpowiedzialne jest ono za ogólne objawy guzów mózgu. Ponadto guz uciska na różne rejony mózgu, które odpowiedzialne są za wiele istotnych dla naszego życia funkcji. Wywołuje to ogniskowe, miejscowe symptomy schorzenia.
Objawy ogólne guza mózgu
Rozrost guza w obrębie czaszki skutkuje wzrostem ciśnienia i obrzękiem mózgu. Pierwszym zauważalnym objawem schorzenia są wtedy bóle głowy. Początkowo są one słabe, jednak z czasem się nasilają. Towarzyszą im również nudności i wymioty. Najczęściej występują rano. Chory z czasem cierpi na nadmierną senność oraz zaburzenia świadomości. Towarzyszy im splątanie, zaburzenia orientacji przestrzennej i czasowej. Niekiedy u osób cierpiących z powodu guza mózgu pojawia się padaczka. Zdarzają się również problemy z koncentracją i pamięcią oraz rozpoznawaniem bliskich osób. W miarę rozwoju choroby objawy potęgują się, choremu coraz częściej zdarzają się zaburzenia przytomności. Ostatecznie może nawet zapaść w śpiączkę.
Objawy miejscowe guzów płata czołowego i skroniowego
Objawy ogniskowe guza mózgu mogą mieć charakter ubytkowy. Należą do nich niedowłady i zaburzenia czucia. Objawy podrażnieniowe za to manifestują się napadami padaczkowymi. Guz rosnący w obrębie płata czołowego zwykle wywołuje postępujące otępienie pacjenta. Może pojawić się u niego agresja, zaburzenia osobowości i niepohamowany popęd seksualny. Zachowanie i charakter chorego mogą się zmienić. Staje się on bardzo apatyczny lub wręcz przeciwnie – nadpobudliwy. Rzadko zdarzają się zaburzenia węchu, wzroku lub chodu. Zmiany rozwijające się w płacie skroniowym skutkują problemami z mową, stanami lękowymi oraz depresją. Wystąpić mogą również kłopoty z zapamiętywaniem, złudzenia oraz omamy słuchowe.
Guz w obrębie płata potylicznego i pnia mózgu
Płat potyliczny mózgu odpowiedzialny jest za widzenie, skojarzenia wzrokowe i analizę cech obrazu. Wszelkie zmiany w jego obrębie doprowadzają do zaburzeń widzenia. Ulokowany tutaj guz mózgu prowadzić może do niedowidzenia lub omamów wzrokowych. Pojawić się może też ślepota korowa, polegająca na upośledzeniu analizy przez mózg widzianego obrazu. Chory może nie rozpoznawać twarzy, barw czy postrzegać kilku przedmiotów jednocześnie. Wyjątkowo niekorzystna jest lokalizacja guza w okolicy pnia mózgu. Skutkuje niedowładami, zaburzeniami czucia i świadomości czy drżeniem. Niekiedy rozwija się mutyzm akinetyczny. Jest to niezdolność chorego do ruchów dowolnych i kontaktu z otoczeniem mimo jego przytomności.
Diagnostyka guza mózgu
Zarówno objawy ogólne, jak i ogniskowe guza mózgu są podstawą do rozpoznania schorzenia. Lekarz w czasie wizyty zapyta o nie chorego bądź jego najbliższych w pierwszej kolejności. Następnie zmierzy ciśnienie tętnicze krwi i zbada czynności serca oraz przeprowadzi badanie neurologiczne. Aby stwierdzić podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, często przeprowadza się badanie dna oka. Dalsza diagnostyka obejmuje rezonans magnetyczny lub tomografię głowy. Pewną diagnozę uzyskuje się przez ocenę histopatologiczną pobranego fragmentu zmiany. Leczenie guza mózgu rozpoczyna się od podania choremu kortykosteroidów, obniżających ciśnienie śródczaszkowe. Dalsze postępowanie jest zazwyczaj operacyjne. Rokowanie jest dobre, gdy guz umiejscowił się powierzchownie i ma charakter łagodny.
Karolina Solga