Choć z ich powodu cierpi co drugi Polak, hemoroidy nadal pozostają tematem tabu. Wstydzimy się powiedzieć o problemie lekarzowi. Niesłusznie, bo żylaki odbytu można skutecznie leczyć. Nazywane są guzkami krwawniczymi i znacznie obniżają komfort życia chorego. Metod ich leczenia jest wiele – od leków dostępnych bez recepty po zabiegi operacyjne. Przyczyną ich powstania może być siedzący tryb życia, poród siłami natury lub przewlekłe zaparcia. Co robić, gdy siedzenie staje się źródłem bólu?
Hemoroidy to naturalne, fizjologiczne struktury znajdujące się w okolicy odbytu. Mają formę poduszeczek zbudowanych z naczyń krwionośnych, tkanki łącznej i mięśni gładkich. Razem ze zwieraczami odbytu pozwalają na panowanie nad wypróżnianiem. Gdy otrzymają impuls nerwowy, który odczuwamy jako parcie, krew odpływa z hemoroidów, umożliwiając nam oddanie stolca. Dopiero, gdy krew zalega w guzkach, pojawia się stan zapalny i rozwija się choroba hemoroidalna.
Hemoroidy – przyczyny rozwoju choroby
Żylaki odbytu mogą pojawić się u każdego, niezależnie od wieku. Często cierpią na nie osoby mające siedzący tryb życia – kierowcy, pracownicy biurowi, gracze komputerowi. Problem z hemoroidami może pojawić się też u kolarzy czy pasjonatów jazdy konnej. Długotrwałe siedzenie jest powodem zaburzeń ciśnienia w układzie żylnym okolic odbytu, przez co guzki mają trudności z opróżnieniem się z krwi. Winne tym dolegliwościom mogą być też zaparcia, wynikające z diety ubogiej w błonnik i płyny. Na żylaki odbytu często chorują kobiety, ponieważ schorzeniu sprzyja też ciąża i poród siłami natury. Jednak większość chorych to osoby po 50. roku życia. Typowa dla nich jest spowolniona perystaltyka jelit i zmniejszone napięcie mięśniowe. W połączeniu z otyłością i małą ilością ruchu mogą one doprowadzić do rozwoju tej wstydliwej choroby.
Objawy choroby hemoroidalnej
Pierwszym objawem problemów z guzkami krwawniczymi jest uciążliwe swędzenie okolic odbytu. Chorzy często skarżą się na uczucie wilgoci w tym miejscu ze względu na pojawienie się wydzieliny. Świąd sprawia, że intensywnie się drapiemy, co prowadzi do uszkodzeń śluzówki i wnikania drobnoustrojów. W efekcie może pojawić się stan zapalny. Żylakom odbytu towarzyszy też także nieprzyjemne uczucie niepełnego wypróżnienia. W bardziej zaawansowanym stadium choroby guzki mogą wypaść poza kanał odbytu podczas parcia. Niekiedy nie są w stanie się samoistnie schować. W tym czasie dopiero pojawiają się dolegliwości bólowe, nasilone przez powikłania zakrzepowe i zapalne. Chorzy mogą też zauważyć niewielkie ilości krwi na papierze toaletowym.
Hemoroidy – leczenie
Osoby cierpiące z powodu hemoroidów często zwlekają z pójściem do lekarza. Mają wrażenie, że ich przypadłość jest krępująca i wstydliwa. To duży błąd, ponieważ im szybciej żylaki odbytu zostaną rozpoznane, tym łatwiejsze będzie ich wyleczenie. Proktolog może zalecić nam tabletki, maści, kremy i czopki o działaniu przeciwzapalnym. Przepisać może także środki ułatwiające wypróżnianie, by nadmiernym parciem pacjent nie pogarszał swojego problemu. Jeśli jednak podstawowe metody nie pomagają, lekarz może wykonać któryś z zabiegów. Jednym z nich jest gumkowanie, czyli nałożenie na guzek opaski, która sprawia, że obumiera on i odpada. Kolejna metoda do wstrzyknięcie preparatu, który spowoduje niedożywienie guzka i jego obumarcie. Hemoroidy można także usunąć za pomocą lasera lub operacyjnie. Niestety, zabieg chirurgiczny może spowodować szereg powikłań, z których część pojawia się po kilku latach. Do tych późnych skutków ubocznych należą: nietrzymanie stolca, zwężenie odbytu lub wywinięcie śluzówki.
Profilaktyka – jak zapobiec żylakom odbytu?
Zaniedbanie problemów z hemoroidami może skutkować poważnymi następstwami. Jeżeli więc wiemy, że mamy skłonności do choroby hemoroidalnej, musimy zmienić tryb życia. Najważniejsza jest dieta, która powinna być bogata w błonnik. Uzupełnijmy jadłospis o owoce, warzywa, grube kasze i chleb razowy. Ograniczyć należy kawę, czekoladę, wino i ostre przyprawy. Pijmy także dużo płynów – co najmniej 2 litry na dobę. Zadbajmy również o aktywność fizyczną – spacery, pływanie, bieganie i ćwiczenia są jak najbardziej wskazane. Chorobie sprzyja noszenie ciężarów, wysoka temperatura i stosowanie obcisłej odzieży. Gdy pojawią się u nas pierwsze symptomy żylaków odbytu, pomogą nam nasiadówki z dodatkiem kory dębu lub kwiatu nagietka. Jeżeli problemy pogłębiają się – nie wzbraniajmy się przed wizytą u proktologa, który dobierze odpowiednią dla nas terapię.
Karolina Solga