Leki psychotropowe podawane są w celu skorygowania zaburzeń psychicznych występujących u chorego. Mają one zdolność przenikania bariery krew-mózg. Dzięki temu są w stanie wpływać na działanie ośrodkowego układu nerwowego. Farmaceutyki te są wydawane jedynie na receptę i powinny być stosowane pod kontrolą lekarza. Znalazły zastosowanie w terapii depresji, psychozy, choroby afektywnej dwubiegunowej czy zaburzeń snu. Stosowanie leków psychotropowych umożliwia wielu pacjentom normalne funkcjonowanie. Nie są one jednak wolne od wad. Jakie niosą skutki uboczne?
Wokół leków psychotropowych krąży wiele mitów. Powszechnie uważa się je za szkodliwe i zmieniające charakter pacjenta. W nowoczesnej psychiatrii stosuje się jednak farmaceutyki bezpieczne dla chorego. Należy pamiętać, że leki psychotropowe są środkami leczniczymi. Ich długotrwałe stosowanie nie prowadzi do uszkodzenia mózgu. Wręcz przeciwnie, skutkuje trwałymi i korzystnymi zmianami w zakresie jego funkcjonowania. Jak każde leki, wykazują także pewne skutki uboczne.
Leki psychotropowe – co warto o nich wiedzieć?
Leki psychotropowe nie są receptą na wszelkie bolączki pacjenta. Jednak często są niezbędne do skutecznego leczenia. Są bezpieczne i dobrze tolerowane przez chorych. Nie oznacza to jednak, że można je stosować bez konsultacji z lekarzem. Psychiatra dobiera odpowiednie farmaceutyki dla konkretnego pacjenta. Uwzględnia przy tym rodzaj jego zaburzeń, wiek, towarzyszące choroby somatyczne i inne istotne cechy. Cała gama leków psychotropowych pozwala na leczenie różnych typów schorzeń psychicznych. Należą do nich między innymi schizofrenia, głęboka depresja, ciężkie zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, choroba afektywna dwubiegunowa. Odpowiednia farmakoterapia pozwala choremu na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie.
Podział leków psychotropowych
Do leków psychotropowych zaliczamy wiele różnych środków, których zastosowanie różni się od siebie. Farmaceutyki neuroleptyczne działają przeciwurojeniowo i uspokajająco. Stosowane są w leczeniu manii, schizofrenii i psychoz. Najbardziej znane są leki przeciwdepresyjne, które regulują samopoczucie i obniżają stres towarzyszący depresji. Kolejne środki są normotyniczne, nazywane stabilizatorami nastroju. Wykorzystanie znalazły w leczeniu zaburzeń dwubiegunowych, a część z nich ma działanie przeciwpadaczkowe. Kolejne są leki przeciwlękowe, stosowane w terapii większości schorzeń psychicznych, oraz nasenne. Do ostatniej kategorii zaliczamy środki nootropowe i prokognitywne, mające aktywizować i usprawnić procesy ośrodkowego układu nerwowego. Dzięki nim usprawniają się procesy poznawcze chorego.
Leki psychotropowe – jakie niosą skutki uboczne?
Wśród leków psychotropowych wyróżniamy takie, które działają selektywnie lub bardziej ogólnie na układy neuroprzekaźnikowe. Te drugie zwykle niosą ze sobą więcej skutków ubocznych. W początkowej fazie leczenie pojawia się często spadek ciśnienia tętniczego, senność i uczucie spowolnienia. Pacjent może skarżyć się też na zawroty głowy, utratę apetytu lub jego wzmożenie, bezsenność i niepokój. Część chorych musi unikać jeżdżenia samochodem czy obsługiwania maszyn. Większości leków psychotropowych nie można również stosować w połączeniu z alkoholem. Niektóre z nich dodatkowo niosą ryzyko uzależnienia. Z tego powodu psychiatrzy zapisują je pacjentom na krótki okres czasu.
Leczenie zaburzeń psychicznych
Leki psychotropowe są niejednokrotnie niezbędne w leczeniu wielu schorzeń psychicznych. Dzięki nim wielu pacjentów zaczęło normalnie żyć. Opanowanie pobudzenia, niepokoju czy głębokiego smutku pozwala na podjęcie innych form leczenia. Zalicza się do nich psychoterapia, psychoedukacja i wszelkie formy rehabilitacji. Należy pamiętać, że farmakoterapia ma na celu polepszenie stanu pacjenta. Bez niej jego choroba będzie się pogłębiała i utrwalała, z każdym rokiem zmniejszając szansę chorego na wyleczenie. To fakt, że leki psychotropowe niosą pewne ryzyko skutków ubocznych. Warto jednak uświadomić sobie, że bez nich pacjent będzie coraz gorzej funkcjonował zawodowo, rodzinnie i społecznie. Poczucie wyobcowania i niezrozumienia może stać się przyczyną podejmowania prób samobójczych. Z tego powodu leczenie zaburzeń psychicznych jest niezbędne.
Karolina Solga