Wyciek z ucha to dowolna ciecz wypływająca z narządu słuchu. Prawidłowa wydzielina obecna w uchu to woskowina, która chroni skórę w przewodzie słuchowym i błonę bębenkową. Jest wytwarzana przez gruczoły łojowe i woskowinowe, zawiera także fragmenty złuszczonego naskórka. Zdrowe uszy oczyszczają się same, dlatego ich naturalnej wydzieliny nie trzeba usuwać. Jeżeli jednak z ucha wycieka ropa, krew lub śluz, konieczna jest jak najszybsza wizyta u laryngologa.
Wyciek z ucha może mieć różną gęstość, zabarwienie i konsystencję. Spowodowany może być zapaleniem lub urazami w obrębie ucha. Leczenie tego objawu zależy od jego przyczyny. Towarzyszy on zarówno niegroźnym chorobom, jak i schorzeniom zagrażającym życiu. Z tego powodu wycieku z ucha nie należy lekceważyć. Konsultacja ze specjalistą jest niezbędna, by rozpocząć właściwą terapię i uniknąć powikłań.
Przyczyny wycieku z ucha
Wyciek z ucha może towarzyszyć bardzo wielu schorzeniom, dlatego zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. Laryngolog jest w stanie wstępnie stwierdzić przyczynę wypływania cieczy już na podstawie badania otoskopowego, wykonywanego za pomocą wziernika. Lekarz ocenia stan kanału słuchowego, błony bębenkowej oraz obecność drobnych przedmiotów w przewodzie słuchowym, co często zdarza się u dzieci. Najczęściej rozpoznawanymi chorobami są ostre i przewlekłe zapalenia ucha środkowego i zewnętrznego. Niekiedy schorzenie wymaga dokładniejszej diagnostyki. Zaleca się wtedy analizę próbki wydzieliny pod mikroskopem lub badania bakteriologiczne.
Objawy towarzyszące wyciekom z ucha
Wyciek z ucha jest zazwyczaj jednym z wielu objawów towarzyszących schorzeniom narządu słuchu. Oprócz niego u chorego pojawia się często ból ucha, czyli otalgia. Pacjent ma też gorączkę, zawroty głowy i mdłości. Nieraz skarży się na wrażenie dzwonienia w uszach i słyszenie szumów. Ucho może być zatkane, co staje się przyczyną pogorszenia słuchu. W poważnych przypadkach tkanki w okolicach uszu mogą być obrzęknięte, a twarz pozbawiona czucia lub ekspresji. Zależnie od symptomów które współwystępują z wyciekaniem płynu z uszu, lekarz wprowadza odpowiednie leczenie.
Wyciek z ucha – postacie
Surowiczy wyciek z ucha ma barwę żółto-białą. Często towarzyszy chorobom alergicznym lub schorzeniom dermatologicznym. Świadczyć może o zapaleniu wypryskowym małżowiny usznej lub przewodu słuchowego zewnętrznego. Występuje także przy półpaścu usznym lub liszajcu zakaźnym. Za to śluzowy wyciek z ucha jest gęsty i biały. Pojawia się po uszkodzeniu błony bębenkowej przez stany zapalne, urazy lub nacięcie jej podczas zabiegu paracentezy. Świadczyć może też o występowaniu wrodzonych lub pourazowych przetok. Jasna, wodnista ciecz wylewająca się z ucha może świadczyć o bardzo poważnym urazie. Jest to zazwyczaj płyn mózgowo-rdzeniowy, który wypływa po złamaniu kości skroniowej czy uszkodzeniu opony twardej.
Ropny lub krwisty wyciek z ucha
Ropa wyciekająca z ucha świadczy o stanie zapalnym, który przebiega w obrębie narządu słuchu. Wywoływany może być przez bakterie lub grzyby. Dotyczy zarówno ucha środkowego, jak i zewnętrznego. Wyciek ten pojawia się nieraz w ostrych i przewlekłych chorobach uszu. Wywoływać go mogą również schorzenia ogólnoustrojowe lub perforacja błony bębenkowej. Krwisty wyciek z ucha zwykle jest wynikiem mechanicznego urazu, o co łatwo u dzieci, które wprowadzają do uszu przedmioty takie jak długopisy, zabawki czy patyczki. Niestety, zdarza się, że krew wypływająca z ucha to objaw zmian nowotworowych w obrębie przewodów słuchowych.
Zapalenie ucha zewnętrznego
Zapalenie ucha zewnętrznego to najczęstsza przyczyna wycieku z ucha. Stan zapalny w jego przypadku obejmuje małżowinę uszną, kanał słuchowy i błonę bębenkową. Objawy tego schorzenia to kujący ból ucha oraz uczucie pełności, które wiąże się często z osłabieniem słuchu. Zapalenie ucha zewnętrznego jest w większości przypadków wywoływane przez bakterie Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej) i Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty). Wyciek przy tej chorobie jest ropny lub surowiczo-krwisty. Rozwija się ona w wyniku pływania, które prowadzi do wzrostu wilgotności w przewodzie słuchowym. Przyczyną może być także korzystanie z słuchawek dokanałowych albo zatyczek do ucha. Niekorzystne jest również nadmierne oczyszczanie uszu za pomocą patyczków kosmetycznych.
Wyciek z ucha – leczenie
Ponieważ wyciek z ucha towarzyszy wielu różnym schorzeniom, najważniejsze jest ustalenie jego postaci oraz przyczyny. Lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad kliniczny, podczas którego pyta o objawy towarzyszące czy aktywności mogące prowadzić do rozwoju choroby uszu. Nawracające zapalenia skóry przewodu słuchowego mogą świadczyć o cukrzycy lub zaburzeniach odporności. Nadmiar płynu w uszach jest usuwany przez lekarza. Najczęściej choremu przepisuje się antybiotyki oraz leki przeciwbólowe. Niekiedy wyciek z ucha świadczy o poważniejszej chorobie, którą należy bezwzględnie leczyć. Z tego powodu każda nieprawidłowa wydzielina wypływająca z narządu słuchu powinna skłonić nas do wizyty u laryngologa.
Karolina Solga