Wiele osób marzy o złocistym odcieniu skóry. Przyjęło się, iż opalenizna nadaje nam zdrowego wyglądu. Jak bezpiecznie korzystać z dobrodziejstw słońca?
Korzystając ze słonecznych dni nie myślimy o tym, jak dużym wyzwaniem dla naszej skóry jest promieniowanie UV. Skutki jego działania w postaci opalenizny widzimy bardzo szybko, ale niekorzystne zmiany, zachodzące w skórze dadzą o sobie znać dopiero po pewnym czasie.
Prowadzone w ostatnich latach liczne kampanie społeczne znacznie podniosły świadomość konsumentów w zakresie bezpiecznego opalania i zapobiegania poparzeniom słonecznym. Wśród entuzjastów opalania, którzy nie dali się przekonać argumentami zdrowotnymi, coraz częściej grozę budzi perspektywa przyspieszonego starzenia się skóry, czy powstawania przebarwień. Dzięki tym działaniom ochrona przeciwsłoneczna stała się podstawą pielęgnacji podczas urlopu, czy wakacji, a coraz częściej mówi się także o konieczności codziennej ochrony przed promieniowaniem UV. Obecnie uznaje się, że właściwa ochrona przed słońcem, rozpoczęta odpowiednio wcześnie (nawet w dzieciństwie) może przyczynić się do ograniczenia objawów starzenia skóry nawet o 80%!
Stan zagrożenia
Blisko 52% z promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi to światło widzialne, nieco powyżej 5,5% to promieniowanie UVA, a tylko 0,5% to promieniowanie UVB. Intensywność promieniowania jakiemu poddawana jest nasza skóra zależy od strefy geograficznej (czym bliżej równika, tym większe natężenie UVB i UVA) oraz wysokości n.p.m. (im wyżej, tym natężenie UVB i UVA większe). Jednak promieniowanie ultrafioletowe to najbardziej agresywny dla skóry zakres widma słonecznego. Jest ono czynnikiem reakcji prozapalnych powstających w wyniku bezpośredniego działania na DNA lub generowania reaktywnych cząsteczek tzw. wolnych rodników. UVB odpowiada za reakcje rumieniowe, poparzenia słoneczne, powstawanie opalenizny oraz za bezpośrednie negatywne oddziaływanie w obrębie DNA, natomiast UVA posiada energię generującą wolne rodniki, którym przypisuje się przyspieszenie procesów prowadzących do starzenia się skóry tzw. fotostarzenie.
Wolne rodniki generowane w skórze w wyniku promieniowania UVA powodują nierównomierną agregację elastyny w warstwie siateczkowatej skóry, co prowadzi do pogłębiania się zmarszczek. Wśród objawów przewlekłej ekspozycji na UV, wymienić można także zmniejszenie ilości kolagenu oraz zmiany w obrębie naskórka. Wszystko to składa się na obraz skóry o żółtawym odcieniu, z licznymi zmarszczkami i rozszerzonymi naczynkami, wewnątrz której dochodzi do „przewlekłego stanu zapalnego”. Wśród negatywnych następstw UVA wymienia się także rumień, a nawet nowotwory skóry.
Promieniowanie UV jest również jednym z najważniejszych czynników, którym przypisuje się odpowiedzialność za starzenie zewnątrzpochodne włosów. Ekspozycja na słońce powoduje „blaknięcie” włosów spowodowane spadkiem ilości melaniny, a także uszkodzenia struktury włosa.