Wysoka wrażliwość sensoryczna to cecha funkcjonowania układu nerwowego, którą dziedziczymy po swoich przodkach. Szacuje się, że występuje u 15-30% populacji, co oznacza, że ewolucja z jakiegoś powodu ją premiuje. Po czym rozpoznać wysoką wrażliwość sensoryczną? Z czym wiąże się to zagadnienie?
Spis treści:
- Co daje nam wysoka wrażliwość układu nerwowego?
- Wysoka empatia
- Wysoce rozwinięte myślenie analityczne
- Wysoka wrażliwość sensoryczna a ponadprzeciętna wrażliwość na bodźce
- Osoby wysoko wrażliwe a dostrzeganie drobnych zmian w otoczeniu
Co daje nam wysoka wrażliwość układu nerwowego?
Wysoka wrażliwość układu nerwowego to temat, którym zajęła się doktor Elaine Aron. To właśnie jej zawdzięczamy szerokie badania w tym zakresie. Zauważyła ona, że część społeczeństwa jest dużo bardziej wrażliwa na bodźce – zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Z jednej strony ta cecha zwiększa ich szanse na przetrwanie, pozwala bowiem szybciej dostrzec zagrożenie, z drugiej natomiast utrudnia funkcjonowanie w społeczeństwie. Aby stwierdzić, że u kogoś występuje wysoka wrażliwość sensoryczna, muszą być spełnione 4 kryteria, które szczegółowo omówimy poniżej.
Wysoka empatia
Osoby wysoko wrażliwe często nie mogą oglądać wiadomości telewizyjnych, czytać dramatów czy kryminałów, ponieważ ich wysoka empatia sprawia, że chłoną emocje innych. Przeżywają je tak, jakby pochodziły od nich samych. Gdy czytają o gwałcie, mimowolnie stawiają się na miejscu tej kobiety i wyobrażają sobie ogrom cierpienia, jakiego doświadczyła. Wysoka empatia sprawia, że bardzo współczujemy innym, ale też cieszymy się z ich sukcesów. Cudze emocje są dla osób wysoko wrażliwych niezwykle zaraźliwe. Często pobudzają równie mocno jak te pochodzące z własnych doświadczeń. Wysoka empatia ma swoje zalety. Osoby wysoko wrażliwe nigdy świadomie nie krzywdzą innych. Podejmując decyzje, szukają rozwiązań, na których skorzystałyby obie strony. Starają się być sprawiedliwe, przez co doskonale nadawałyby się do polityki, ponieważ szczerze cenią sobie dobro społeczne i równość. Niestety wysoka empatia ma również swoją cenę. U osób wysoko wrażliwych często obserwuje się kontenerowanie emocji. Nasiąkają one niczym gąbka przeżyciami innych ludzi. To naraża je na zmęczenie psychiczne, załamanie nerwowe, a nawet depresję.
Wysoce rozwinięte myślenie analityczne
Choć osoby wysoko wrażliwe raczej podejmują decyzje, bazując na intuicji, to ta ma jak nabardziej racjonalne podłoże. Po prostu tacy ludzie lepiej i szybciej się uczą, ponieważ zapamiętują różne doświadczenia oraz towarzyszące im okoliczności. Gdy ich mózg widzi podobną sytuację po latach, podświadomie porównuje ją z tym, co już się wydarzyło i szuka dla nas najlepszych rozwiązań. To może okazać się źródłem przewlekłego zmęczenia. Wszak mózg osób wysoko wrażliwych nigdy nie przestaje pracować. Z tego powodu mają one spore problemy ze snem. Często też odczuwają wewnętrzny niepokój, choć nie dzieje się nic złego. Po prostu ich mózg pamięta o tym, że w tym czasie kilka lat temu umówiły się na pierwszą randkę z mężczyzną, który okazał się narcyzem. Przysporzył on sporo cierpienia. Jeśli sobie uświadomimy ten mechanizm, możemy zrozumieć źródło niepokoju, dobrze się nim zaopiekować i odzyskać komfort w codziennym funkcjonowaniu.
Wysoka wrażliwość sensoryczna a ponadprzeciętna wrażliwość na bodźce
Większość ludzi raczej nie skarży się na to, że drapie ich sweter, a jeansy są zbyt twarde i nieprzyjemne. Także głośny klub, wizyta w wesołym miasteczku czy koncert raczej jawią się jako pozytywne doświadczenia. Niestety osoby wysoko wrażliwe często są porównywane z ogółem, przez co wydają się dziwne i społecznie niedostosowane. To bardzo krzywdzące podejście i dalekie od rzeczywistości. Wysoka wrażliwość sensoryczna nie jest chorobą i sama w sobie nie wymaga konsultacji z psychologiem. Osoba wysoko wrażliwa intensywniej chłonie bodźce, przez co szybciej się nimi męczy. Przebodźcowanie stanowi w jej przypadku często spotykany problem, któremu można zapobiec, unikając hałaśliwych, perfumowanych pomieszczeń, w których wykorzystuje się rażące, jasne światło. Ponadto osoby wrażliwe lubią pracować zgodnie z przyjętym planem. Przytłacza je nadmiar obowiązków i oczekiwań, jakie pojawiają się w krótkim odcinku czasu.
Osoby wysoko wrażliwe a dostrzeganie drobnych zmian w otoczeniu
Osoby wysoko wrażliwe to świetni obserwatorzy. Często dostrzegają niepokojące sygnały, zanim zostaną one zauważone przez innych. To umożliwia im szybką reakcję. Np. widzą, że klient dziwnie się zachowuje, co może świadczyć o tym, że jest zaburzony i przez to może generować liczne trudności. Osoby wrażliwe widzą także nienaturalnie powiększone źrenice u przypadkowo poznanych osób, co budzi ich niepokój. Oczywiście one nie myślą od razu – on ma powiększone źrenice, pewnie brał narkotyki, trzeba uciekać. Po prostu czują, że coś jest nie tak i ufając intuicji, unikają kontaktu z osobą, która wywarła negatywne wrażenie. Dopiero przy głębszym zastanowieniu dostrzegają, że ta osoba miała dziwny wzrok, powiększone źrenice, a to jeden z objawów nadużywania substancji psychoaktywnych, po których ludzie stają się nieobliczalni.