Lato to jedna z najpiękniejszych pór roku, w końcu nie musimy nosić kilku warstw ubrań. Nareszcie możemy założyć ulubioną sukienkę z powiewnego materiału, zjeść świeże owoce i warzywa. Ciepłe promienie słońca napełniają nas optymizmem i energią do działania. Niestety, wysoka temperatura ma też swoje wady. Upały mogą bowiem przyczynić się do zaostrzenia niektórych objawów menopauzy. Przedstawiamy sprawdzone sposoby na letnie dolegliwości kobiet dojrzałych.
Jakie są najczęstsze objawy menopauzy?
Menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, zanim jednak ustaną krwawienia menstruacyjne, pojawiają się pierwsze symptomy przekwitania. Dolegliwości te mogą utrzymywać się jeszcze kilka lat po wygaśnięciu czynności jajników. Choć menopauzy nie zalicza się do jednostek chorobowych, jest to naturalny okres w życiu kobiety, czasem towarzyszą jej dokuczliwe objawy. Niektóre z nich znacznie obniżają jakość życia pań w okresie przekwitania. Zarówno dolegliwości towarzyszące menopauzie, jak i stopień ich nasilenia mają charakter indywidualny. Niektóre panie praktycznie w ogóle nie odczuwają symptomów przekwitania, podczas gdy inne muszą zażywać preparaty łagodzące dokuczliwe objawy, ponieważ nie potrafią normalnie funkcjonować. Wśród dolegliwości, które w sposób szczególny dają się we znaki kobietom w wieku okołomenopauzalnym, wymienia się uderzenia gorąca, zlewne poty i huśtawki nastroju. Wiele pań w okresie przekwitania skarży się także na problemy ze snem i kołatanie serca (Lewiński 2006).
Skąd się biorą letnie dolegliwości kobiet dojrzałych?
U źródeł uciążliwych dolegliwości towarzyszących menopauzie leży niedobór estrogenów, które należą do żeńskich hormonów płciowych wytwarzanych przez jajniki. Substancje te nie tylko regulują cykl menstruacyjny i wywierają wpływ na naszą płodność, ale też oddziałują na szereg procesów zachodzących w naszym organizmie. Receptory estrogenowe są m.in. zlokalizowane w podwzgórzu, w którym mieści się ośrodek termoregulacji. W okresie przekwitania czynność jajników stopniowo wygasa, co skutkuje zmniejszoną syntezą estrogenów. W rezultacie kobietom w wieku okołomenopauzalnym zaczynają doskwierać problemy związane z termoregulacją. Panie skarżą się na uderzenia gorąca, które są bardzo nieprzyjemne i pojawiają się znienacka. Ponadto towarzyszą im zlewne poty, które powodują spory dyskomfort u kobiet w wieku okołomenopauzalnym. Wspomniane dolegliwości ulegają nasileniu podczas upałów. Gdy temperatura przekracza 25 stopni, organizm zaczyna chronić się przed przegrzaniem, wytwarzając pot. U kobiet w wieku okołomenopauzalnym proces ten jednak przebiega intensywniej, na dodatek towarzyszą mu gwałtowne uderzenia gorąca (Lewiński 2006).
Hormonalna terapia zastępcza – jakie niesie ze sobą zagrożenia?
Jednym z rozwiązań, które łagodzi letnie dolegliwości kobiet dojrzałych jest hormonalna terapia zastępcza, która polega na przyjmowaniu syntetycznych estrogenów. Żeńskie hormony płciowe można podawać doustnie (tabletki) lub przez skórę (plastry). Uzupełniając niedobór estrogenów, łagodzimy dokuczliwe objawy przekwitania takie jak uderzenia gorąca, zlewne poty czy huśtawki nastroju. Niestety, hormonalna terapia zastępcza nie jest pozbawiona wad. Syntetyczne estrogeny przyłączają się do receptorów estrogenowych alfa i beta, przez co mogą prowadzić do zmian przerostowych w obrębie piersi i endometrium. Z tego też powodu większość pań w wieku okołomenopauzalnym nie decyduje się na HTZ, choć jednocześnie zdaje sobie sprawę z wysokiej skuteczności tego rozwiązania. Jest wiele przeciwwskazań do stosowania hormonalnej terapii zastępczej: zakrzepica naczyń, ostra niewydolność wątroby, niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych, świeżo przebyty zawał serca lub udar mózgu, nowotwory piersi i trzonu macicy (Pertyński i in. 2007; Lewiński 2006).
Złudne poczucie bezpieczeństwa, czyli suplementy diety
Dużym zaufaniem Polek cieszą się natomiast suplementy diety z fitoestrogenami, czyli hormonami roślinnymi, które wykazują duże podobieństwo strukturalne do żeńskich hormonów płciowych. Ich aktywność estrogenowa jest jednak dużo słabsza aniżeli syntetycznych estrogenów podawanych w ramach HTZ. Fitoestrogeny przyłączają się do receptorów estrogenowych alfa i beta, zatem podobnie jak syntetyczne hormony mogą przyczyniać się do zmian przerostowych w obrębie piersi i endometrium. Na dodatek suplementy diety w przeciwieństwie do leków nie podlegają nadzorowi Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Urzędowi Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Ponadto suplementy diety nie przechodzą badań klinicznych przed dopuszczeniem obrotu, nie mamy zatem żadnej gwarancji, że zawierają substancję aktywną w ilości pozwalającej na osiągnięcie pożądanego efektu. Wytwarzania tego rodzaju produktów może podjąć się każdy, także osoba nieposiadająca wykształcenia z zakresu nauk medycznych i biologiczno-chemicznych. Z punktu widzenia prawa suplement diety jest bowiem środkiem specjalnego przeznaczenia spożywczego, ma dostarczać organizmowi substancji odżywczych, w tym witamin i minerałów, na których niedostateczną podaż jest narażony organizm (Krasnowska i Sikora 2011).
Wstrząsający raport NIK –szkodliwe substancje w suplementach diety
O tym, że stosowanie suplementów diety nie jest tak bezpieczne i nieinwazyjne, jak mogłoby się wydawać, przekonaliśmy się na początku roku, gdy Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport. Zleciła ona przebadanie losowo wybranych suplementów diety zakupionych w aptece. Wyniki kontroli okazały się wstrząsające. Badania laboratoryjne losowo wybranych suplementów diety wykazały, iż wiele z nich nie zawierało substancji deklarowanych przez producentów. Można było w nich natomiast znaleźć substancje szkodliwe dla zdrowia, w tym związki psychoaktywne oraz stymulanty o dużym podobieństwie strukturalnym do amfetaminy, czyli działające tak samo jak narkotyki. Duże zastrzeżenia budzi też czystość mikrobiologiczna przebadanych suplementów diety. Z niektórych produktów wyizolowano bakterie chorobotwórcze, np. bakterie kałowe z gatunku Escherichia coli znaleziono w jednym preparacie probiotycznym (strona internetowa www.nik.gov.pl).
Leki z pluskwicą groniastą – alternatywa dla HTZ i suplementów diety
Dolegliwości kobiet dojrzałych można złagodzić w bezpieczny sposób, stosując leki roślinne bez recepty zawierające ekstrakt z kłącza pluskwicy groniastej. Stanowią one alternatywę zarówno dla HTZ, jak i suplementów diety. W przeciwieństwie do hormonalnej terapii zastępczej substancje aktywne pozyskane z Cimicifuga racemosa wykazują działanie organoselektywne. Nie przyłączają się do receptorów estrogenowych alfa i beta, nie powodują zatem zmian rozrostowych w obrębie piersi i endometrium. W odróżnieniu od suplementów diety z fitoestrogenami leki bez recepty zawierające ekstrakt z kłącza pluskwicy groniastej zostały szczegółowo przebadane. Przed dopuszczeniem do obrotu ich bezpieczeństwo stosowania i skuteczność stwierdzono, przeprowadzając kilkuletnie badania kliniczne (Seidlova-Wuttke i in. 2003).
Przykładem leku bez recepty, który zawiera ekstrakt z kłącza pluskwicy groniastej, jest Klimadynon®. Został on opracowany z myślą o kobietach w wieku okołomenopauzalnym, które skarżą się na uciążliwe symptomy towarzyszące przekwitaniu. Wykazano, iż substancje aktywne leku Klimadynon®, które zostały pozyskane z Cimicifuga racemosa – północnoamerykańskiej rośliny z rodziny jaskrowatych, skutecznie łagodzą uderzenia gorąca, zlewne poty oraz kołatanie serca. Ponadto związki czynne z pluskwicy groniastej przyłączają się do receptorów serotoniny i dopaminy, przyczyniając się do poprawy nastroju kobiet w wieku okołomenopauzalnym. Lek Klimadynon® poprawia też jakość snu – bezsenność stanowi jeden z często spotykanych symptomów u pań w okresie przekwitania (Wuttke i in. 2006). Lek Klimadynon® w 2016 roku uzyskał pozytywną rekomendację Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy.
Latem postaw na przewiewne ubrania i pij dużo wody
W łagodzeniu uderzeń gorąca i zlewnych potów, które nasilają się w okresie letnim, pomóc może też noszenie odpowiedniej odzieży. Panie w wieku okołomenopauzalnym powinny postawić na ubrania wykonane z naturalnych, przewiewnych tkanin m.in. z lnu i bawełny. Ponadto w miarę możliwości należy unikać przebywania w pełnym słońcu w okresie najsilniejszego promieniowania, czyli między godziną 10 a 15. Przed wyjściem z domu warto spakować do torebki półlitrową butelkę wody niegazowanej i regularnie uzupełniać poziom płynów w organizmie. W ciągu dnia można wziąć szybki prysznic, który schłodzi rozgrzane ciało oraz przywróci poczucie komfortu i świeżości.
Więcej informacji nt. sposobów łagodzenia uciążliwych objawów menopauzy znajdziesz na stronie internetowej www.leczklimakterium.pl
Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Substancją czynną leku jest: 2,8 mg suchego wyciągu z Cimicifuga racemosa (L.) Nutt., rhizoma (pluskwica groniasta) (5-10:1) ekstrahent: etanol 58% (V/V).
Podmiot odpowiedzialny i wytwórca
BIONORICA SE
Kerschensteinerstrasse 11-15
92318 Neumarkt
Niemcy
Piśmiennictwo
1) Krasnowska G., Sikora T., Suplementy diety a bezpieczeństwo konsumenta, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 4 (77), s. 5-23
2) Lewiński A., Menopauza bez tajemnic, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006
3) Seidlova-Wuttke, D. et al. (2003) Evidence for selective estrogen receptor modulator activity in a black cohosh (Cimicifuga racemosa) extract:comparisonwithestradiol-17 b. Eur.J.Endocrinol. 149,351–362
4) Strona internetowa www.nik.gov.pl
5) Wuttke W, Raus K, Gorkow C., Efficacy and tolerability of the black cohosh (Actaea racemosa) ethanolic extract BNO 1055 on climacteric complaints: a double-blind, placebo- and conjugated estrogens-controlled study, Maturitas 2006, Supplement 1, 55, 83-91
Tekst sponsorowany