Bolesne miesiączkowanie to problem, który dotyczy szerokiego grona kobiet i może występować niezależnie lub być objawem wtórnym do różnych zaburzeń ginekologicznych. Pierwotne bolesne miesiączkowanie występuje dość często u młodych kobiet i ma dobre rokowanie, natomiast wtórne postacie bolesnego miesiączkowania zwykle związane są z endometriozą i mogą stanowić jej główny objaw.
Częstość występowania i wpływ na jakość życia
Szacunkowa częstość występowania bolesnego miesiączkowania jest wysoka, ale także bardzo zróżnicowana i waha się od 45% do 93% kobiet w wieku rozrodczym, a najwyższe wskaźniki odnotowuje się u nastolatków w wieku 11-12 lat. W rzeczywistości bolesne miesiączkowanie ma duży wpływ na życie kobiet, skutkując ograniczeniem codziennych zajęć, absencją w pracy, niższymi wynikami w nauce u nastolatków i złą jakością snu, oprócz tego mając negatywny wpływ na nastrój oraz powodując lęk i depresję.
Skąd się bierze bolesne miesiączkowanie?
Podłoże pierwotnego bolesnego miesiączkowania nie jest dobrze poznane. Jednak główną przyczynę upatruje się w nadmiernej produkcji prostaglandyn, czyli hormonów działających miejscowo, które pobudzają mięśniówkę macicy do bolesnych skurczów. Wykazano, że u kobiet z bolesnym miesiączkowaniem poziom prostaglandyn we krwi jest najwyższy w ciągu pierwszych dwóch dni miesiączki. Ponadto produkcja prostaglandyn jest kontrolowana przez hormon płciowy – progesteron, którego poziom spada bezpośrednio przed miesiączką, wywołując nagły wzrost stężenia prostaglandyn.
Jak radzić sobie z bolesnym miesiączkowaniem?
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne
NLPZ są zwykle terapią pierwszego rzutu w przypadku bolesnego miesiączkowania. Są to leki, które działają poprzez blokowanie produkcji prostaglandyn i hamowanie cyklooksygenazy – enzymu odpowiedzialnego za tworzenie prostaglandyn.
Niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, który szybko niesie ulgę w bólu miesiączkowym, jest deksketoprofen w tabletkach lub granulacie do sporządzania roztworu doustnego. Jest dobrze tolerowany i można go przyjmować w przypadku bólu ostrego na pusty żołądek.
- Leki antykoncepcyjne
Środki te działają poprzez hamowanie owulacji i rozrostu endometrium. W zdecydowanej większości przypadków przynoszą niemal natychmiastowe ustąpienie dokuczliwych objawów menstruacyjnych, takich jak obfite i bolesne miesiączki, oraz przywracają regularność krwawień. Jednak przed przystąpieniem do przyjmowania tego rodzaju środków należy mieć na uwadze możliwe działania niepożądane związane z możliwością krwawienia śródcyklicznego i przyrostem masy ciała oraz podstawowym ryzykiem wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
- Metody niefarmakologiczne
Oprócz stosowania środków farmakologicznych można wypróbować inne metody łagodzenia bólu. Badania wskazują, że dobre rezultaty można uzyskać dzięki działaniu niefarmakologicznemu, takiemu jak:
- ćwiczenia relaksacyjne,
- masaż okolicy lędźwiowej oraz podbrzusza,
- ciepłe okłady w miejscu bólu,
- umiarkowana aktywność fizyczna.
