W powszechnej opinii kawa skutecznie niweluje senność – jej filiżanka działa jak zastrzyk energii ożywiający umysł oraz ciało. Nie zawsze jednak tak się dzieje. Niektórzy po wypiciu kawy wcale nie odczuwają pozytywnego pobudzenia, a zamiast tego narzekają na zmęczenie. Zastanawiasz się, dlaczego kawa usypia? Sprawdź!
Jak to się dzieje, że kawa pobudza?
Składnikiem kawy, któremu przypisuje się właściwości pobudzające, jest kofeina – substancja psychoaktywna oddziałująca na ośrodkowy układ nerwowy. Ma ona zdolność łączenia się z receptorami adenozyny, której zadaniem jest regulowanie cyklu snu oraz czuwania. W ciągu dnia poziom adenozyny wzrasta, dlatego pod wieczór czujesz się zmęczony i Twój mózg spowalnia aktywność nerwową. Działanie kofeiny polega na blokowaniu wywołujących senność receptorów adenozyny, co powoduje poprawę samopoczucia, wzmaga koncentrację oraz uwagę – czujesz się pobudzony, mimo wysokiego poziomu adenozyny w organizmie.
Dlaczego czujesz senność po wypiciu kawy?
Warto zaznaczyć, że kofeina nie wstrzymuje produkcji adenozyny ani jej receptorów przez ośrodkowy układ nerwowy – dlatego gdy jej działanie ustanie, w efekcie możesz odczuć silne zmęczenie. Co jednak powoduje, że pojawia się ono krótko po wypiciu napoju? Senność po kawie wynika z indywidualnej wrażliwości organizmu na kofeinę i zależy od tego, jak dużo receptorów adenozyny może się z nią połączyć. Oczekiwane działanie będzie też słabsze u osób, które regularnie piją duże ilości kawy i wykształciły tolerancję na kofeinę. Przyczyną senności po wypiciu kawy bywa także zawarty w niej cukier, który zostaje bardzo szybko zużyty przez organizm – efektem tego jest głód cukrowy objawiający się nie tylko zmęczeniem oraz sennością, ale też bólem głowy. A która kawa najbardziej pobudza? Ta, w której jest największe stężenie kofeiny. Z trzech najbardziej znanych gatunków kaw – Arabica, Canephora (Robusta), Liberica to Robusta wygrywa ma często 50% więcej kofeiny niż Arabica. Arabica natomiast jest tą szlachetną odmianą kawy, jej walory smakowe przewyższają Robustę. Na aukcjach Arabica może kosztować nawet 10 000$ za kilogram.
Warto pamiętać, że stopień palenia kawy nie wpływa na zawartość kofeiny, najlepiej uwalnia się ona z tych drobno zmielonych ziaren i dłużej parzonych kawach. Wbrew pozorom więcej kofeiny znajdziesz w kubku kawy z ekspresu przelewowego niż w klasycznym espresso. Najwięcej ma jej natomiast kawa po turecku.
