Osobowość makiaweliczna obejmuje zespół cech i zachowań, które pokrótce można scharakteryzować słowami: cel uświęca środki. Najważniejsze staje się jego osiągnięcie, nawet kosztem innych ludzi. Makiawelista dąży do władzy, pieniędzy, prestiżu i kontroli. Potrafi być okrutny dla innych i ich wykorzystywać, byle tylko osiągnąć osobiste korzyści. Jak go rozpoznać i nie ulegać jego technikom manipulacyjnym?
Czym jest makiawelizm?
Makiawelizm to termin, który nawiązuje do włoskiego filozofa z XVI wieku. Machiavelli w swoim dziele Książę wskazał, że należy dążyć do celu, nie bacząc na innych. Można traktować ludzi jako narzędzia do jego osiągnięcia. To właśnie on rozpropagował ideę: cel uświęca środki.
Cechy osobowości makiawelicznej
Ludzie, którzy manipulują innymi, często przejawiają cechy osobowości makiawelicznej. Zalicza się do nich m.in.:
- nadmierny egocentryzm, czyli skupienie na sobie,
- dążenie do władzy, pieniędzy i prestiżu,
- nieumiejętność budowania bliskościowych relacji z innymi,
- traktowanie ludzi jako narzędzi do osiągnięcia osobistych korzyści,
- dbałość o pozory i dbałość o wizerunek osoby atrakcyjnej towarzysko,
- mijanie się z prawdą i zatajanie ważnych informacji,
- używanie pochlebstw jako drogi do celu,
- brak skrupułów i sumienia, który pozwala na przekraczanie granic moralnych,
- dobroć okazywana na pokaz,
- empatię pozorną, która opiera się wyłącznie na funkcji poznawczej,
- utrzymywanie w sekrecie swoich prawdziwych intencji.
Jak postępuje makiawelista?
Osobowość makiaweliczna potrafi z łatwością dopasowywać się do okoliczności, aby zyskać poklask i aprobatę społeczną. Nie cofnie się przed niczym, gdyż po trupach dąży do celu. Nie odczuwa dyskomfortu, gdy postępuje niemoralnie lub niezgodnie z prawem. Makiawelista to człowiek przebiegły, któremu trudno udowodnić złą wolę. Wie, jak działać, by nie ponieść żadnych konsekwencji. Potrafi zabezpieczyć się na różne okoliczności.
Dlaczego osobowość makiaweliczna robi dobre wrażenie na innych?
Makiawelista często zyskuje nad nami sporą przewagę, bo nie umiemy go rozpoznać. Okazuje pozorną empatię, jeśli może coś na tym ugrać. Niekiedy odgrywa łzawe sceny, aby zyskać naszą sympatię lub wsparcie. W rzeczywistości jest świetnym aktorem, ale nie potrafi współodczuwać emocji innych ludzi. Ma nawet problem z nawiązaniem kontaktu z własnymi przeżyciami.
Makiaweliczna manipulacja doskonalona podczas sesji coachingowych
Osobowość makiaweliczna zna różne techniki manipulacji. Uczy się technik wywierania wpływu podczas warsztatów coachingowych i wykorzystuje je do złych celów. Opanowuje je do perfekcji, aby rządzić innymi i ich kontrolować.
Osobowość makiaweliczna u szczytów władzy
Makiawelizm sprawia, że człowiek, który go przejawia, dąży do władzy. Nierzadko posiada własną firmę lub piastuje kierownicze stanowisko. Stara się maksymalizować zyski kosztem klientów i pracowników. Nie płaci im za nadgodziny. Wymaga od nich coraz więcej w ramach tej samej, niskiej pensji.
Makiawelista nie cofnie się przed zastraszaniem, gdy poczuje, że sprawy wymykają mu się spod kontroli. Może terroryzować swoich podwładnych i stosować wobec nich mobbing. Często robi to w białych rękawiczkach, aby uniknąć konsekwencji prawnych.
Zdarza się, że osobowość makiaweliczna celowo dąży do skłócenia swoich pracowników, aby przejąć nad nimi kontrolę. Zachowania takich ludzi często są naganne moralnie, chociaż robią dobre pierwsze wrażenie. Bardzo dbają o pozory, dlatego znajomi lubią ich i cenią.
Przyczyny makiawelizmu sięgają dzieciństwa
Makiawelizm często jest podszyty traumą i deficytami z dzieciństwa. Nieprzepracowany smutek i depresja sprawia, że ludzie nim dotknięci dążą po trupach do celu. Brakuje im empatii. Ponadto mają kiepski kontakt z własnymi emocjami.
Mroczna triada zaburzeń osobowości
W psychologii makiawelizm, narcyzm i psychopatię zalicza się do mrocznej triady zaburzeń osobowości. Niektóre cechy tych dysfunkcji przenikają się wzajemnie. Makiawelista uważa, że cel uświęca środki. Psychopata jest nieprzewidywalny i okrutny. Narcyz z kolei koncentruje się na sobie i podtrzymuje swój doskonały wizerunek.
Osobowość makiaweliczna – psychoterapia. Czy jest skuteczna?
Praca i związek z przedstawicielem mrocznej triady jest wyczerpująca psychicznie. Wspomniane zaburzenia osobowości uchodzą za mało podatne na leczenie. Wprawdzie makiawelizm i narcyzm rokuje lepiej niż psychopatia, ale wszystkie nastręczają sporo trudności. Po pierwsze, wiele osób nie chce podjąć psychoterapii i skonfrontować się z trudnymi emocjami. Po drugie, specjalista musi bardzo uważać, aby samemu nie paść ofiarą manipulacji, ani nie stać się źródłem informacji, jak jeszcze lepiej wywierać nacisk na innych.