We współczesnej myśli i praktyce wychowawczej coraz częściej spotykamy się z pojęciem rodzicielstwa bliskości. Co się pod nim kryje? Jakie są najważniejsze założenia rodzicielstwa bliskości?
Trochę historii
Pojęcie rodzicielstwa bliskości powstało na kanwie pewnej bardzo znanej psychologicznej teorii zaproponowanej przez brytyjskiego psychoanalityka Johna Bowlby’ego, która nosi nazwę teorii przywiązania. Powstała ona w latach sześćdziesiątych zeszłego wieku i była rozwijana przez następne dziesięciolecia. Teoria ta poparta jest dziesiątkami badań, zaś jej najważniejsze ustalenie sprowadza się do tego, że małe dziecko od momentu urodzenia wchodzi ze swoim głównym opiekunem (zazwyczaj jest nim mama) w relację, której jakość warunkuje określony styl przywiązania, jaki będzie charakteryzował osobę oraz nawiązywane przez nią relacje przez resztę jej życia.
Rodzaje relacji między matką a dzieckiem
Opierając się na zebranym dzięki wielu badaniom i obserwacjom materiale dokonano klasyfikacji zachowań małych dzieci w kontekście ich aktywności eksploracyjnych oraz zachowań w stosunku do matek. Rozróżniono trzy różne typy relacji między mamą a małym dzieckiem, jakimi są:
– bezpieczny styl przywiązania,
– styl bez poczucia bezpieczeństwa unikający,
– styl bez poczucia bezpieczeństwa lękowo-ambiwalentny.
Oczywistością jest fakt, że najlepszym dla rozwoju dziecka jest styl bezpieczny.
Jak wytworzyć bezpieczną więź z małym dzieckiem?
Nie podlega najmniejszym wątpliwościom, że warunkiem tego, by dziecko rozwijało się harmonijnie i prawidłowo, jest bezpieczna relacja pomiędzy nim a tak zwaną główną figurą jego przywiązania, czyli – posługując się zwykłym językiem – osobą poświęcającą mu najwięcej czasu, którą z reguły jest mama. Podstawową zasadą odnośnie do postawy mamy jest jej wrażliwość w reagowaniu na sygnały dziecka, zarówno te pozytywne, jak i negatywne. Dostępność mamy, adekwatne reagowanie na potrzeby dziecka, stabilność emocjonalna i konsekwencja w swoich zachowaniach, troska o dziecko, otaczanie go miłością i życzliwością to tylko niektóre z warunków, których wspólnym mianownikiem jest aktywna obecność przy dziecku i otaczanie go autentyczną troską.
Rodzicielstwo bliskości tworzy bezpieczny styl przywiązania
Okazuje się, że rodzicielstwo bliskości nie jest żadnym novum, lecz tak naprawdę stanowi jeden z najstarszych sposobów opiekowania się dzieckiem, który polega na budowaniu silnej więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Zadaniem tej trwałej więzi jest stworzenie bezpiecznego stylu przywiązania, dzięki któremu dziecko prawidłowo się rozwija oraz w całym późniejszym życiu w pożądany sposób wchodzi w relacje z różnymi znaczącymi osobami. Istnieje szereg zasad, jakie rodzice pragnący zdrowo wychowywać swoje dziecko powinni realizować. Należą do nich między innymi:
– odpowiedzialne przygotowanie do ciąży, porodu i rodzicielstwa,
– karmienie dziecka z szacunkiem i dbałością o zapewnienie ciepłego kontaktu,
– empatyczne reagowanie na potrzeby dziecka,
– dbanie o spokojny sen dziecka,
– wychowywanie dziecka w atmosferze miłości i troskliwości,
– stosowanie zdrowej dyscypliny.
Autor: Natalia Wieteska