Z nadciśnieniem tętniczym może zmagać się nawet 15 mln Polaków. To poważne zagrożenie, ponieważ nieleczone wysokie ciśnienie krwi zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. Problem polega na tym, że nadciśnienie tętnicze przez długi czas rozwija się w ukryciu i nie daje wyraźnych objawów. Dowiedz się, na jakiej podstawie dokonuje się jego rozpoznania i na czym polega leczenie.
Jak wynika z danych Narodowego Funduszu Zdrowia, w Polsce żyje ponad 31% osób z nadciśnieniem tętniczym[1] – jako choroba główna lub współistniejąca. W związku z poważnymi konsekwencjami tego schorzenia koniecznością jest wdrożenie szybkiego leczenia – zaraz po dokonaniu rozpoznania.
Czy to już nadciśnienie tętnicze?
Mianem nadciśnienia tętniczego określa się chorobę charakteryzującą się podwyższonym ciśnieniem krwi – powyżej wartości uznanych za normę. Chodzi o ciśnienie tętnicze wyższe niż 140/90 mm Hg[2].
Warto jednak mieć świadomość, że – poza nadciśnieniem – wyróżnia się także:
- wysokie prawidłowe ciśnienie krwi – 130-139/85-89 mm Hg.
Pamiętaj! O nadciśnieniu tętniczym nie świadczy wynik uzyskany w oparciu o jednorazowy pomiar. Koniecznością jest przeprowadzenie kilku pomiarów w regularnych odstępach czasu – kilkudniowych lub kilkutygodniowych.
Objawy nadciśnienia tętniczego
Zagrożenie związane z nadciśnieniem tętniczym wynika z faktu, iż choroba rozwija się podstępnie przez długi czas. Z reguły nie daje żadnych wyraźnych objawów, chociaż u niektórych osób pojawiają się np.:
- ból głowy,
- szybka męczliwość,
- zaczerwienienie.
Są to jednak symptomy, które trudno powiązać bezpośrednio z nadciśnieniem tętniczym. Dlatego zaleca się regularne dokonywanie pomiarów ciśnienia tętniczego w warunkach domowych za pomocą ciśnieniomierza.
Jak rozpoznać nadciśnienie tętnicze?
Podstawę diagnozowania nadciśnienia tętniczego są prawidłowo wykonywane pomiary gabinetowe – z wykorzystaniem urządzenia z mankietem naramiennym, które spełnia certyfikat dokładności[3].
Znaczenie ma także technika przeprowadzonego pomiaru, z uwzględnieniem:
- 5-minutowego odpoczynku w pozycji siedzącej – przed dokonaniem pomiaru,
- wykonania pomiaru na obu kończynach górnych.
Ponadto zaleca się, aby na ok. 30 minut przed rozpoczęciem badania powstrzymać się od kawy, palenia papierosów czy przyjmowania innych substancji stymulujących[4].
Na czym polega leczenie nadciśnienia tętniczego?
Nadrzędnym celem leczenia nadciśnienia tętniczego jest zredukowanie śmiertelności wynikającej z powikłań sercowo-naczyniowych oraz nerkowych. Znaczenie ma nie tylko terapia farmakologiczna, ale również postępowanie niefarmakologiczne.
Zmiana stylu życia
Jedną z przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nieprawidłowy styl życia – z naciskiem na siedzący tryb życia i nieodpowiednią dietę. Warto więc zmodyfikować swoje nawyki, aby ciśnienie tętnicze wróciło do optymalnych wartości.
Należy:
- zrzucić nadmiar kilogramów lub dążyć do utrzymania optymalnej masy ciała;
- ograniczyć spożycie soli kuchennej – zmniejszenie jej spożycia do 5 g dziennie pomaga zmniejszyć wartość ciśnienia skurczowego o 4-5 mm Hg u osób z nadciśnieniem tętniczym[5];
- ograniczyć spożycie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego – co pomaga zmniejszyć ryzyko rozwoju nadciśnienia[6]. Masło zamień na miękką margarynę kubkową, np. Optima Cardio, która zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe i została wzbogacona sterolami roślinnymi;
- zwiększyć aktywność fizyczną – szacuje się, że średnia wartość ciśnienia tętniczego w spoczynku jest niższa o 10-20 mm Hg u osób wytrenowanych w porównaniu do osób niećwiczących[7].
Przyjmowanie leków
Jeżeli zmiana stylu życia nie przynosi oczekiwanych efektów po 3-6 miesiącach (ciśnienie tętnicze nadal przekracza wartości 140/90 mm Hg), koniecznością jest terapia farmakologiczna[8].
Pamiętaj! Nadciśnienie tętnicze należy leczyć zgodnie z zaleceniami lekarza. Czasami wystarczy zmiana nawyków żywieniowych i stylu życia, aby ciśnienie skurczowe i rozkurczowe wróciło do pożądanych wartości.
[1] https://www.politykazdrowotna.com/45058,raport-nfz-nadcisnienie-tetnicze-w-polsce-i-na-swiecie
[2] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58698,nadcisnienie-tetnicze
[3] https://podyplomie.pl/diabetologia/36220,leczenie-nadcisnienia-tetniczego-u-pacjentow-z-zespolem-metabolicznym?page=2
[4] Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok; Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego; Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019, tom 5, nr 1, strony: 1–86
[5] Małgorzata Łazarczyk, Katarzyna Grabańska-Martyńska, Maciej Cymerys; Analiza spożycia soli kuchennej u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym; Forum Zaburzeń Metabolicznych Tom 7, Nr 2 (2016)
[6] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58805,przyczyny-nadcisnienia
[7] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/sport/115125,trening-zdrowotny-a-nadcisnienie-tetnicze
[8] Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok; Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego; Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019, tom 5, nr 1, strony: 1–86
