Manipulacja to dziś chętnie wykorzystywane działanie przez sprzedawców i marketingowców. Niektórzy ludzie stosują ją po to, aby zyskać osobiste korzyści. Ofiarą manipulacji może paść każdy i to w różnego rodzaju okolicznościach. Podczas zakupów często widać plakaty informujące o atrakcyjnych promocjach, trzeba dokładnie wczytać się w ich treść, aby spełnić wszystkie warunki uprawniające do zniżki. Z kolei koleżanka z pracy stosuje techniki manipulacji po to, aby przekazać komuś innemu obowiązki, których nie lubi wykonywać. Niektórzy ludzie próbują osiągnąć cel, wykorzystując do tego wiedzę psychologiczną. Jak nie paść ofiarą manipulacji?
Spis treści:
- Czym różni się perswazja od manipulacji?
- Na czym polega manipulacja?
- Jak nie paść ofiarą manipulacji?
- Kim jest manipulant? Co go cechuje?
- Po czym rozpoznać techniki manipulacji?
- Techniki manipulacji – odciąganie uwagi i nawiązywanie kontaktu
Czym różni się perswazja od manipulacji?
Choć perswazja w dużej mierze przypomina manipulację, to oba zabiegi różnią intencje, które za nimi stoją. Nie każda próba skłonienia drugiej osoby do pewnych kroków jest naganna moralnie. Perswazja zazwyczaj ma na celu skłonić drugą stronę do zrobienia rzeczy, które jej nie szkodzą. Tak naprawdę jest nią każda rozmowa czy dyskusja. Kiedy dana osoba mówi: przygotowałam pyszną zupę, to zachęca swoich bliskich do jej zjedzenia. Także lekarze stosują perswazję, by zachęcić pacjenta, u którego zdiagnozowali chorobę, do rozpoczęcia leczenia.
Na czym polega manipulacja?
Manipulacja z kolei zorientowana jest na nakłonienie drugiej osoby do podjęcia decyzji, która pozostaje dla niej niekorzystna. Czasem oddziałuje na podświadomość, przez co okazuje się tak skuteczna. Np. osoby, które wiedzą, że nie ukończą danego zadania w przewidzianym terminie, mogą zawczasu opowiedzieć swojemu przełożonemu o złym samopoczuciu. Kiedy później nie wywiązują się z obowiązku, usprawiedliwiają się pogorszeniem stanu zdrowia. Ich postawa ma skłonić przełożonego do niewyciągania konsekwencji.
Jak nie paść ofiarą manipulacji?
Niektóre osoby dostrzegają techniki manipulacji, dlatego potrafią podjąć korzystną dla siebie decyzję. Nie dają się uwieść szumnym obietnicom, wymuszonym łzom czy próbie odwrócenia uwagi od głównego zagadnienia. Niestety, nie wszyscy wykształcili w sobie tę umiejętność. Wiele osób wierzy w dobre intencje innych, przez co łatwo pada ofiarami manipulacji. Z drugiej strony bez zaufania nie da się zbudować dobrych więzi społecznych. Dla własnego dobra warto nauczyć się wychwytywać ukryty przekaz. Ta umiejętność może uchronić przed licznymi oszustwami i nadużyciami.
Kim jest manipulant? Co go cechuje?
Dlaczego manipulant jest tak skuteczny? Zazwyczaj wynika to z jego cech osobowości. To człowiek, który nie boi się ryzyka i wykształcił dużą pewność siebie. Ponadto nie cierpi z powodu wyrzutów sumienia. Doskonali sprzedawcy to egoiści oraz jednostki narcystyczne i psychopatyczne. Tacy ludzie mają słabo rozwiniętą empatię. Nie wykazują zdolności do współodczuwania, dlatego nie czują się źle z myślą, że wyciągnęli od staruszka wszystkie oszczędności, namawiając go na zakup kołdry za 2 tysiące złotych. Manipulant umie uwodzić innych, ponieważ posiada ogromną charyzmę, która działa niczym magnes. Jednocześnie zna podstawy psychologii i wie, jak wywierać wpływ na innych, aby nakłonić ich do realizacji własnych celów.
Po czym rozpoznać techniki manipulacji?
Psycholodzy zachęcają do tego, aby zaufać podszeptom intuicji, ta często ostrzega przed potencjalnym zagrożeniem. Osoby, które czują się przyparte do muru, nie powinny podejmować żadnych wiążących decyzji, tylko poprosić o czas do namysłu. Np. kiedy pracownik firmy telekomunikacyjnej zachęca do szybkiego podpisania umowy, w której brakuje załączników, należy poprosić o ich udostępnienie i przyjść nazajutrz. Wielu sprzedawców celowo przekazuje klientowi skróconą wersję umowy po to, aby ten nie mógł zapoznać się z niekorzystnymi dla siebie zapisami.
Techniki manipulacji – odciąganie uwagi i nawiązywanie kontaktu
Manipulacja często opiera się na odciąganiu uwagi. Postępując w ten sposób, można łatwiej skłonić kogoś do podjęcia niekorzystnej dla niego decyzji. Niektórzy sprzedawcy specjalnie zagadują klienta po to, aby uwierzył on w magię promocji i nie miał czasu na przemyślenie swojej decyzji zakupowej. Do osoby, która się waha, często podchodzi pracownik sklepu, aby porozmawiać z nią na neutralny temat i odciągnąć uwagę od wątpliwości.
Niektórzy zdają sobie sprawę, że trudniej odmówić im zakupu, gdy angażują się w proces wyboru danej rzeczy i nawiązują „koleżeńską” pogawędkę z klientem. Choć trudno w to uwierzyć, ta metoda naprawdę działa. Gdy ktoś był tak miły i poświęcił tyle czasu na obsługę, to trudno oddać mu przyniesione z zaplecza buty, które nie do końca spełniają oczekiwania.