Boże Narodzenie to najbardziej rodzinne święta w Polsce, podczas których nie tylko zasiadamy do wspólnego stołu, ale też wspominamy swoich przodków i dawne czasu. Nierzadko wyjmujemy albumy ze starymi zdjęciami i opowiadamy sobie różnego rodzaju anegdoty. Tak formują się przekazy transgeneracyjne. Jak one działają?
Spis treści:
- Dlaczego odpowiedź na pytanie, skąd pochodzę, jest tak ważna?
- Przekazy transgeneracyjne działają podprogowo
- Moda na genealogię
- Przekaz transgeneracyjny, który wzmacnia
- Szkodliwe przekazy rodzinne
- Psychologia narracyjna a przekaz transgeneracyjny
- Kiedy pojawia się konflikt lojalnościowy?
- Kiedy przekaz rodzinny hamuje rozwój?
Dlaczego odpowiedź na pytanie, skąd pochodzę, jest tak ważna?
W naturze każdego człowieka leży poznanie swojego pochodzenia. To kształtuje naszą tożsamość. Problem ten został nawet dostrzeżony przez europejskie instytucje, które uważają, że każde dziecko, które trafiło do domu dziecka czy rodziny zastępczej, ma prawo poznać prawo o swoich biologicznych korzeniach.
Przekazy transgeneracyjne działają podprogowo
Przekazy transgeneracyjne, z którymi spotykamy się przy świątecznym stole, to nie tylko anegdoty, które umilają nam wspólnie spędzony czas. Te bowiem pokazują nam także pewien obraz świata oraz zachodzących w nim procesów. To wpływa na nasz sposób postrzegania rzeczywistości, nawet jeśli w sposób świadomy nie zdajemy sobie z tego sprawy. Pewne rzeczy zapisują się w naszym umyśle podprogowo.
Moda na genealogię
To, jak ważna jest informacja, skąd pochodzimy, pokazuje moda na genealogię. Coraz więcej osób na własną rękę próbuje odtworzyć swoje drzewo genealogiczne. Internet ułatwia wiele rzeczy. Dzięki informatyzacji dawne księgi metrykalne doczekały się digitalizacji. Są dziś powszechnie dostępne w sieci.
Przekaz transgeneracyjny, który wzmacnia
Jak wyglądają przekazy transgeneracyjne w praktyce? Np. dowiadujemy się, że nasza prababcia miała romans z francuskim arystokratą, po czym w ciąży wróciła do Polski. Przez pewien czas samotnie wychowywała dziecko. Było to dla niej o tyle łatwe, iż znała wiele europejskich języków, przez co mogła zarabiać na siebie i swoje dziecko. Mniej lub bardziej świadomie zakodowujemy sobie następujący komunikat – trzeba być silną kobietą i samej stawiać czoła przeciwnościom losu. Edukacja, rozwój i praca zawodowa odgrywają istotną rolę w życiu.
Szkodliwe przekazy rodzinne
Często nieświadomie powielamy rodzinne przekazy i wzorce. Jeśli widzimy, że nasza mama zawsze starała się wszystkim przypodobać, same możemy zabiegać o uwagę innych, ich zadowolenie. Chcemy w ten sposób zyskać ich sympatię, co dla nas samych może okazać się niezwykle szkodliwe. Im bardziej staramy się zaskarbić względy innych ludzi, tym bardziej ci nas nie szanują.
Psychologia narracyjna a przekaz transgeneracyjny
W przypadku przekazów transgeneracyjnych kluczową rolę odgrywa psychologia narracyjna. To właśnie ona zajmuje się tym, jakie interpretacje przypisujemy rodzinnym doświadczeniom. Na te można spoglądać z różnych stron. Np. nasz dziadek był dobrym człowiekiem i nadmiernie ufał ludziom, przez co często padał ofiarą oszustów. Możemy założyć, że pozytywne nastawienie do innych ludzi jest dla nas bardzo ważne. Kiedy indziej wyciągamy z tego cenne wnioski. Nie wolno ślepo ufać innym, bo można paść ofiarą oszustwa i zapłacić za to wysoką cenę.
Kiedy pojawia się konflikt lojalnościowy?
Bardzo często pojawia się konflikt lojalnościowy. Czy mam w pierwszej kolejności stawiać na relację z mężem czy rodziną, z której pochodzę. Tutaj bardzo mocno pomaga stosowanie hierarchii. Możemy też zastanowić się, co dla nas jest tak naprawdę ważne. Co ja uważam? Czy zamiast jechać do Tajlandii na Boże Narodzenie, jak pragnie mąż, albo siedzieć przez 3 dni przy stole u swoich rodziców, może warto w te dni przede wszystkim odpocząć we własnym domowym zaciszu?
Kiedy przekaz rodzinny hamuje rozwój?
Przekaz transgeneracyjny może nas wzmacniać, pokazując, że prababcia była silną i niezależną kobietą, która poradziła sobie w trudnych czasach. Czasem też może nas osłabiać, gdy np. wszystkie kobiety w naszej rodzinie były uległy i zabiegały o uwagę innych osób. Czasem też przekaz transgeneracyjny hamuje rozwój, np. nie chcemy mieć dzieci, wolimy rozwijać się zawodowo, ale rodzina tak bardzo naciska, że dla świętego spokoju postanawiamy jej ulec.