Osoby wysoko wrażliwe stanowią ⅕ społeczeństwa, a ich cechy, w zależności od warunków zewnętrznych, mogą stać się zaletą lub wada. Wysoka empatia pomaga im zrozumieć emocje innych ludzi. Z drugiej strony czasem skutkuje nadużywaniem ich dobroci i przesyceniem cudzymi przeżyciami. Jak wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego wpływa na relacje międzyludzkie?
Kto odkrył wysoką wrażliwość przetwarzania sensorycznego?
Wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego została odkryta i opisana w latach 90. XX wieku przez Elaine Aron. Psycholog postanowiła przyjrzeć się temu zagadnieniu, bowiem sama czuła i mocniej doświadczała świata niż jej rówieśnicy. Przez lata uważała, że coś jest z nią nie tak. Dopiero później odkryła, że mózg niektórych osób działa nieco inaczej. Pozostaje szczególnie wyczulony na bodźce, które napływają ze świata zewnętrznego i wewnętrznego. Jej odkrycie zainteresowało innych naukowców, w tym neurobiologów. Dzięki licznym badaniom dziś znacznie więcej wiemy nt. wysokiej wrażliwości przetwarzania sensorycznego.
Co lubią wysoko wrażliwe dzieci?
Zauważono, że wysoko wrażliwe dziecko lubi ład i przewidywalność. Stały porządek rzeczy pomaga mu zrozumieć świat. Takie dzieci zazwyczaj bardziej potrzebują rutyny i powtarzalnych rytuałów. Dzięki nim lepiej radzą sobie w życiu. Ważne, aby rodzic zachowywał się w sposób przewidywalny i cechowała go stabilność emocjonalna. Inaczej kluczowa relacja w życiu dziecka nie okaże się wystarczająco wspierająca.
Nauka poprzez modelowanie zachowań dorosłych – co warto wiedzieć?
Dziecko uczy się poprzez obserwację i modelowanie zachowań rodziców. Dużo ważniejsze od tego, co mówi mama, jest to, co robi. Jeśli mówi o większej odporności psychicznej, a sama stresuje się każdym drobiazgiem, wysyła sprzeczny komunikat. Wysoko wrażliwe dziecko bardziej skupia się na jej lęku, które odczytuje z mowy ciała, niż zaleceniom. Zaleca się, aby rodzic swoją postawą pokazywał, na czym polega rezyliencja.
Dlaczego osoby wysoko wrażliwe to dobrzy przyjaciele?
Osoby wysoko wrażliwe często okazują się wspaniałymi przyjaciółmi, którzy pozostają otwarci na potrzeby drugiego człowieka i jego emocje. Interesują się jego życiem, pytają o to, co czuje. Niestety, nie zawsze druga strona rewanżuje się i odpowiada tym samym. W rezultacie osoby wysoko wrażliwe często odnoszą wrażenie, że więcej wnoszą do relacji, niż z niej czerpią. Rodzi to frustrację. Nadużyciom można zapobiec, wytyczając zdrowe granice. Zapewnia to symetryczność relacji. Warto zadbać o to, aby każdy przyjaciel pomagał nam zaspokoić inną potrzebę. Z jednym można rozmawiać na poważne tematy, z drugim wyjść na wystawę, a z trzecim uprawiać sport.
Jak wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego wpływa na relacje międzyludzkie?
Wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego sprzyja mocnemu zaangażowaniu się w przyjaźń. Ludzie lgną do osób, które posiadają tę wyjątkową cechę mózgu. Początkowo czerpią z ich zainteresowania, troski i empatii. Czują się bardzo komfortowo w tej relacji. Niestety, gdy WWO zaczyna poruszać trudniejsze tematy i oczekiwać empatii, przyjaciel nie jest w stanie mu tego zapewnić. Odwraca się od niego, bo sytuacja go przerasta. Amanda Cassil podkreśla, aby w takich sytuacjach nie obwiniać siebie, zwłaszcza gdy druga strona nie zamierza pracować nad relacją.
Dlaczego osoby wysoko wrażliwe unikają konfliktów?
Nasze potrzeby często się rozmijają, podobnie jak interesy. Większość ludzi nie unika sytuacji konfliktowych, lecz konfrontuje się z tym, co trudne, aby uzdrowić atmosferę. Osoby wysoko wrażliwe często mają z tym spory problem. Każda różnica zdań je męczy, więc jej unikają. Niestety, odbywa się to kosztem ich potrzeb. Nie sygnalizują ich, bo boją się odrzucenia i kłótni. W miarę upływu czasu czują, jak narasta w nich frustracja. Unikanie rozmów na trudne tematy pozbawia relację autentyczności i intymności.
Internalizacja cudzych przekonań a tożsamość społeczna
Omawiając zagadnienie, jak wysoka wrażliwość przetwarzania sensorycznego wpływa na relacje międzyludzkie, warto zwrócić uwagę na szykany ze strony rówieśników. Zazwyczaj każdy, kto odbiega od zasad przyjętych w danym środowisku, spotyka się z niechęcią i dyskryminacją. Pod jego kierunkiem są adresowane nieprzyjazne komunikaty. Osoby wysoko wrażliwe wykazują nadmierną skłonność do ich internalizowania. W rezultacie cudze uwagi, z których bije krytykanctwo, stają się częścią społecznej tożsamości WWO. Jeśli zostaną przeformułowane na bardziej budujące, wówczas łatwiej żyć.
Czy różnice zdań muszą dzielić?
Nieważne, czy jesteś osobą wysoko wrażliwą czy o przeciętnej wrażliwości, masz prawo zmieniać swoje granice. Pamiętaj, że drugiej osobie przysługuje to samo uprawnienie. Nawet jeśli różnimy się w podejściu do pewnych zagadnień, w tym religii, polityki i pracy zawodowej, unikajmy osądzania. Podchodźmy do nich z zaciekawieniem i otwarcie o nich rozmawiajmy.