Odmowa często bywa trudna. Nie chcemy narazić się na przyjemności, zwłaszcza gdy dotyczy spraw służbowych. W relacjach damsko-męskich boimy się, że odmowa je zakończy. Natomiast w przyjacielskich niepokoi nas ryzyko utraty sympatii. Jak kulturalnie odmawiać?
Kulturalna odmowa
Wbrew pozorom, zawsze, niezależnie od sytuacji, możemy zdecydować się na odmowę, gdy jakaś sytuacja nam nie odpowiada. Często jednak ograniczają nas pewne przekonania, które zostały nam skutecznie zaszczepione. Wielokrotnie słyszałyśmy, że osobom starszym nie należy odmawiać. Szefowi też nie, bo można szybko pożegnać się ze swoim stanowiskiem. Sztuka mówienia nie bywa też trudna w relacjach przyjacielskich, ponieważ każdy z nas chce być częścią pewnej społeczności. Odmowa może sprawić, że przestaniemy być przez kogoś zapraszani czy mile widziani. Tymczasem kulturalna odmowa wypowiedziana spokojnym tonem nie powinna w nikim wzbudzać negatywnych emocji.
Agresywna odmowa
Istnieje jeszcze jeden problem. Niektórzy nie mają problemu z odmową. Mówią nie za każdym razem, gdy coś im nie odpowiada. Robią to jednak w sposób agresywny, nieprzyjemny i niewzbudzający sympatii. Tacy ludzie rzeczywiście mogą być postrzegani negatywnie, ale nie dlatego że odmowa nie stanowi dla nich problemu, ale dlatego że robią to w sposób nietaktowny.
Brak asertywności a wybuch złości
Często jest tak, że na nasze barki spada zbyt wiele obowiązków. Dzieje się tak, gdyż brak asertywności uniemożliwia nam zatroszczenie się o własne dobro. Zgadzamy się na wszystko, aby nikogo nie urazić. Asertywność to umiejętność, którą w takiej sytuacji możemy wykorzystać we własnym interesie. Gdy szef dorzuca nam kolejne zobowiązanie, możemy zapytać o priorytety, zaznaczając, że ze wszystkim się nie wyrobimy. Jeśli tego nie zrobimy, w końcu grozi nam wybuch złości. Chyba każdy z nas zna ten stan, gdy obowiązków jest sporo, co chwilę przybywa nowych i jeszcze wpada kolega z prośbą o pomoc. W końcu nie wytrzymujemy napięcia i wybuchamy. Obwinia się przypadkowej, Bogu ducha winnej osobie.
Wybuch złości a poczucie winy
Wybuch złości powoduje poczucie winy. Kiedy emocje opadną, jest nam głupio, że wyżyliśmy się na niewinnej osobie, pogarszając z nią relację. Po wybuchu złości często atmosfera jest napięta i mało przyjazna. Trudno odbudować wzajemny szacunek i sympatię. Takie sytuacje nikomu też nie służą. Ani firmie, ani tobie, ani twojemu koledze. Ty czujesz się winny, on poszkodowany, a firma traci na waszych animozjach, bo trudno wam współpracować. Asertywność pozwala uniknąć takich spięć. Wystarczy szczera rozmowa i umiejętne stawianie granic. Niezgadzanie się na dokładanie kolejnych obowiązków, gdy przytłaczają nas dotychczasowe. To także umiejętność poproszenia szefa o wskazanie priorytetów. Wiele z nas boi się tak postawić sprawę, bo szef może się zdenerwować, że sobie nie radzimy. Asertywność jednak zazwyczaj popłaca. Osoby, które zgłaszają problem i dbają o swoje interesy, są nagradzane.
Jak kulturalnie odmawiać?
Każdemu możesz odmówić, ale rób to kulturalnie i spokojnie. Rzeczowo odpowiedz koledze: niestety, nie pomogę ci, bo właśnie robię raport dla klienta, poproś kogoś innego. Taki komunikat nie wymaga wiele, a jest dużo przyjemniejszy w odbiorze niż: daj mi spokój, nie widzisz, ile mam pracy?.