Poczucie tożsamości, inaczej jaźń lub własne ja, to coś, co kształtuje się przez całe życie pod wpływem różnych doświadczeń i innych ludzi. Ma charakter plastyczny. Nie jest czymś, co zostało nam dane raz na zawsze. Własne poczucie tożsamości możemy aktywnie kształtować, np. obracając się w określonym kręgu osób. Jakie ma to praktyczne implikacje? W naszym artykule zdradzamy, jak rozwija się poczucie tożsamości.
Spis treści:
- Jak działa jaźń?
- Jak wpływa trauma na jaźń?
- Dlaczego najgorszy jest stres w dzieciństwie?
- Co składa się na nasze poczucie tożsamości?
- Czym jest trzeźwość emocjonalna?
- Co daje nam wysoka trzeźwość emocjonalna?
Jak działa jaźń?
Nasza jaźń obejmuje nasze myśli, priorytety i marzenia. Np. czujemy się niezależnymi kobietami, najważniejsza jest dla nas praca zawodowa, chcemy za kilka lat zostać dyrektorkami swoich departamentów. Jednak wcześniej, jako dzieci, mogłyśmy marzyć o karierzy lekarki niosącej pomoc potrzebującym. To pokazuje, że nasze myśli, priorytety i marzenia często zmieniają się w miarę upływu czasu pod wpływem różnych doświadczeń, spotkań etc.
Jak wpływa trauma na jaźń?
Gdy w naszym życiu musimy zmierzyć się z traumatycznym wydarzeniem, np. umiera nam ktoś bliski, zostaje odcięty kontakt z korą mózgową. Tak dzieje się, gdy układ limbiczny zalewa strach lub ból. W takiej sytuacji często nie pomagają racjonalne tłumaczenia bliskich osób, bo odbijają się od nas.
Dlaczego najgorszy jest stres w dzieciństwie?
Psycholodzy wykazali, iż dla naszego funkcjonowania najgorszy jest stres w dzieciństwie. Gdy doświadczamy trudnych przeżyć, to nasz układ limbiczny nie wie, jak sobie z nimi radzić. Kora mózgowa rozwija swoją aktywność dopiero w okolicach 12. roku życia. Zatem młodsze dzieci pozbawione są umiejętności racjonalizacji i autoregulacji swoich emocji.
Co składa się na nasze poczucie tożsamości?
Każdy z nas składa się z emocji innych oraz ich sposobów ich autoregulacji. Np. gdy rodzice ciągle odczuwają lęk, dziecko pod wpływem kontaktu z nimi również zaczyna się z nim borykać. Świat jawi mu się jako straszne miejsce. Jeśli na dodatek matka nie radzi sobie z lękiem, w najtrudniejszych momentach wpada w panikę, zaczyna uciekać, to dziecko będzie postępowało podobnie. Nikt nie wyposaży go bowiem w przydatne narzędzia, które sprzyjają autoregulacji emocji.
Czym jest trzeźwość emocjonalna?
Trzeźwość emocjonalna to umiejętność doprowadzenia swoich emocji do stanu równowagi. Np. kłócę się z partnerem, jestem na niego wściekła, jednak po wyjściu z domu uświadamiam sobie, że zaatakowałam go zbyt ostro. Zaczynam też rozumieć jego punkt widzenia. Trzeźwość emocjonalna sprawia, że mogę wrócić do domu i porozumieć się z partnerem, zamiast dalej iść na noże.
Co daje nam wysoka trzeźwość emocjonalna?
Psycholodzy udowodnili, że wysoka trzeźwość emocjonalna sprawia, iż rozumiemy swoje emocje. Nasze myślenie nie ulega zakłóceniu, a emocje nie utrudniają relacji z innymi ludźmi. Łatwiej jest nam też zachować trzeźwy osąd sytuacji. Osoby z wysoką trzeźwością emocjonalną dużo lepiej radzą sobie ze stresem. Nie pozwalają mu przejąć kontroli nad swoim życiem.