Gaslighting to niezwykle popularne pojęcie, z którym coraz częściej spotykamy się w mediach. Co się pod nim kryje? Z czym związane jest to zjawisko? Dlaczego tak dużo miejsca poświęca się właśnie jemu? Czym jest gaslighting?
Czym jest gaslighting?
Gaslighting jest formą manipulacji i sprawowania kontroli psychologicznej. Np. partner mówi kobiecie, iż ma urojenia. Przecież on jej nie zdradza. Twierdzi, że powinna się leczyć psychicznie. Damskie perfumy pochodzą od klientki, za którą stał w sklepie, a plama ze szminki pewnie od testera w perfumerii, z którym zapoznawał się po to, aby sprawić jej przyjemność, a ona nie potrafi okazać mu wdzięczności.
Celowe karmienie fałszywymi informacjami
Gaslighting to celowe karmienie kłamstwami drugiej osoby, wprowadzanie jej w błąd i dezorientację. Z tym zjawiskiem mamy też do czynienia podczas wykładów antyszczepionkowców, którzy wpajają swoim słuchaczom nieprawdziwe informacje dotyczące szczepień. Twierdzą, że po nich dostaje się autyzmu, raka, szczepionki produkuje się z martwych płodów pochodzących z aborcji itp. Osoba, która zarabia na takich wykładach, doskonale wie, że mija się z prawdą. Podawane przez nią dane są nierzetelne, lecz robi to, by osiągnąć konkretny cel.
Utrata zaufania do własnych zmysłów
Gaslighting, że osoba, która pada ofiarą manipulacji, przestaje wierzyć w to, co słyszy, widzi i czuje. Traci zaufanie do samej siebie i swoich zmysłów. Działa to trochę na zasadzie kłamstwa, które powtarzane wielokrotnie zaczyna być postrzegane jako prawda. Np. alkoholik mówi swojej żonie, że pije przez to, że nie potrafi prowadzić domu i ma wieczny bałagan. Choć jest to absurdalne wytłumaczenie, on po prostu zmaga się z nałogiem, w który popadł, bo sam tego chciał, to ona w pewnym momencie zaczyna czuć się winna. Sprząta mieszkanie na błysk, gotuje obiady, które on w amoku rozlewa, twierdząc, że jest beznadziejną kochanką.
Gaslighting prowadzi do zaburzeń psychicznych
Niestety, gaslighting często sprawia, że ofiara zaczyna czuć się bezwartościowa, zmaga się z lękami i depresją, na dodatek zaczyna wierzyć, iż rzeczywiście zmaga się z jakąś chorobą psychiczną. Co więcej, wieloletnia manipulacja i wprowadzanie dezorientacji, rzeczywiście może prowadzić do poważnych zaburzeń wymagających leczenia psychiatrycznego. W związku z tym gaslighting jest bardzo niebezpiecznym zjawiskiem. Gdy czujemy, że padamy ofiarami manipulacji, powinnyśmy natychmiast zerwać taką toksyczną znajomość, zanim zwątpimy w to, co widzimy, myślimy i czujemy.
Od czego zależy podatność na manipulację?
Podatność na gaslighting zależy od wielu czynników. Naszych wrodzonych cech osobowościowych, sposobu wychowania, samooceny itp. Istnieją osoby, które na odległość wyczuwają manipulantów i ich unikają. Niestety, nie brakuje też takich, które są niezwykle podatne na tego typu praktyki. Dużo zależy też od tego, kto dopuszcza się manipulacji. Jeśli jest to rodzic, to ma on ogromny wpływ na kształtowanie życia swojego dziecka. Tacy ludzie często wychodzą z domu rodzinnego mocno okaleczeni i zmagają się z licznymi fobiami. Gdy jest to koleżanka z biura, łatwiej olać sprawę i stwierdzić, że mówi od rzeczy.