Kuchnia O jedzeniu
Mleko i jego rodzaje
Chyba każdy z nas słyszał o medialnej akcji „Pij mleko! Będziesz Wielki”. Znane osoby przekonywały dzieci (i ich rodziców także) do picia mleka. Według mnie to dobry pomysł, bowiem mleko jest w ostatnich czasach bardzo niedoceniane.
Chyba każdy z nas słyszał o medialnej akcji „Pij mleko! Będziesz Wielki”. Znane osoby przekonywały dzieci (i ich rodziców także) do picia mleka. Według mnie to dobry pomysł, bowiem mleko jest w ostatnich czasach bardzo niedoceniane.
Mleko i jego przetwory mają dobroczynne działanie na organizm oraz chronią go przed wieloma chorobami.
Samo mleko jest świetnym źródłem różnych składników mineralnych i witamin. Zawiera w sobie m.in.
- wapń,
- potas,
- fosfor,
- witaminy A, B2, B 12 i D,
- ryboflawiny,
- niacyny.
Mleko, wbrew pozorom, nie pochodzi tylko od krowy. Mleko może być produkowane także i z ryżu, soi, a nawet i nasion konopi.
Mleko pochodzenia zwierzęcego
Najbardziej popularne jest mleko krowie: ma słodki i łagodny smak. Już 1 szklanka zapewnia 30% dziennego zapotrzebowania na wapń dorosłego człowieka. Mleko krowie moze być:
- pasteryzowane – mleko podgrzane do temperatury, w której zabijane są ewentualne bakterie, najczęściej kupowane, zachowuje świeżość do 34 dni,
- niepasteryzowane – mleko „prosto od krowy, nie powinny go pić dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz osoby o słabej odporności,
- odtłuszczone – mleko, z którego został usunięty prawie cały tłuszcz, nie powinny go pić małe dzieci, bowiem nie ma w nim witamin A i D,
- półtłuste – mleko, z którego została usunięta część tłuszczu, mleko o zawartości tłuszczu od 1,5% do 1,8%,
- homogenizowane – mleko, w którym cząstki tłuszczu są równomiernie rozproszone, dzięki czemu uzyskuje się kremową konsystencję mleka,
- UHT – mleko sterylizowane, które ma o co najmniej 20% mniej wartości spożywczych od świeżego mleka,
- modyfikowane – zazwyczaj występuje pod postacią proszku, jest wzbogacane (m.in. białkiem, wapniem, witaminami, żelazem) po to, aby zaspokajać różne wymagania żywieniowe,
- o długiej żywotności – o smaku spalonego karmelu, który wynika ze sposobu przygotowania tego mleka (pasteryzacja, homogenizacja, przechowywanie w wysokiej temperaturze tak długo, aż bakterie zostaną zniszczone),
- bez laktozy – dla osób, które nie tolerują cukru mlecznego (mleko może być też ze zmniejszoną ilością laktozy),
- zagęszczone – świeże, bardzo skoncentrowane mleko, z którego wyparowano wodę w około 60%, może być w wersji pełnej bądź w wersji odtłuszczonej,
- skondensowane – mleko w postaci słodkiego i gęstego syropu, przeznaczone do deserów,
- w proszku – powstaje w wyniku procesu usuwania wody z mleka aż do uzyskania suchego proszku, może być w wersji pełnej bądź w wersji odtłuszczonej,
- smakowe, filtrowane – poddane dodatkowej filtracji, dzięki której ma zwiększoną trwałość,
- zakwaszane, maślanka, kefir – to produkty mleczne poddane filtracji bakteriami kwasu mlekowego, mają smak podobny do smaku naturalnego jogurtu,
- napoje mleczne wzbogacane – mleko z różnymi dodatkami (wapnia, oleju lnianego, probiotyków), które ma spełnić określone wymagania żywieniowe.
W Polsce popularne również jest mleko kozie – o smaku lekko słodkim bądź lekko słonym. Zawiera dużo wapnia (więcej niż mleko krowie), tryptofan (aminokwas potrzebny do budowy białek), laktozę (dzięki temu może działać alergennie), tłuszcze nasycone oraz witaminy A i C. Bardzo rzadko można spotkać mleko owcze – jest ono używane do wyrobu tradycyjnych górskich serów, oscypków.
Mleko pochodzenia roślinnego
- sojowe – występuje w różnych smakach, bogate w białka, cholesterol i tłuszcze nasycone, nie zawiera laktozy (może być spożywane także przez alergików).
- migdałowe – występuje w różnych smakach, nie zawiera tłuszczów i laktozy, może być spożywane przez osoby mające alergię na ryż, soję i nabiał.
- ryżowe – produkowane za zazwyczaj z ugotowanego ryżu, świetne dla osób z alergią na orzechy, soję czy laktozę, bardzo popularne wśród wegetarian i wegan.
- z nasion konopi – jest bardzo zdrowe, wykonane z nasion rośliny konopi, które nie zawierają żadnego psychoaktywnego składnika, dlatego jest w pełni legalne, nie ma żadnych alergenów.
- kokosowe – gęste, słodkie mleko popularne w Indiach i Tajlandii, wzmacnia system odpornościowy, dobre dla osób z alergią na laktozę czy mleko zwierząt, nie zawiera orzechów, soi i glutenu.
- owsiane – lekko słodkie mleko o łagodnym, orzechowym smaku, nie posiada cholesterolu ani tłuszczów nasyconych, ma w sobie gluten, dlatego też nie mogą go spożywać osoby z celiakią.
Sabina Sosnowska
« Ile spalamy kalorii przy pracach domowych?
