Strach to bardzo uniwersalna emocja. Odczuwa ją większość ludzi. Boimy się jednak różnych rzeczy i wynika to z odmiennych przyczyn. Strach ma nas ustrzec przed zagrożeniem. Gdy się czegoś boimy, to nie podejmujemy określonych działań i nie ryzykujemy. Jak przestać się bać?
Niezdolność do odczuwania strachu to dysfunkcja
Osoby, które w ogóle nie odczuwają strachu, wcale nie są takimi szczęśliwcami, jak moglibyśmy uważać. Po pierwsze, często brakuje im instynktu samozachowawczego, przez co same narażają się na niebezpieczeństwo. Po drugie, jest to pewna forma zaburzenia i dysfunkcji. Odczuwanie strachu jest czymś naturalnym, gdy istnieje realne zagrożenie. Jednak czasem dochodzi do patologicznych sytuacji, kiedy to lęk nas paraliżuje i zniechęca do działania.
Czy strach jest uwarunkowany genetycznie?
Psycholodzy twierdzą, że istnieje coś takiego jak gen strachu, który dziedziczymy po swoich krewnych. Jeśli ci pochodzą z ziem polskich, która często znajdowała się pod zaborami, to mieli w sobie silnie zakorzeniony strach. Nic dziwnego, że jesteśmy społeczeństwem bardziej lękliwym niż Hiszpanie, skoro sąsiedzi gnębili nas przez wieki. Ponadto ogromny wpływ na nasze przeżywanie strachu ma sposób wychowania. Jeśli mama w ciąży często się bała, to byliśmy od małego faszerowani kortyzolem, czyli hormonem stresu. Gdy opiekując się nami w wieku niemowlęcym, była zalękniona, to przekazała nam te negatywne emocje. W rezultacie w dorosłym życiu jesteśmy bardziej lękliwi niż inni ludzie.
Czego się boimy?
Strach ma różne oblicza. Jedni boją się samotności, a drudzy bliskości. Jednych paraliżuje myśl o zmianach, a innych perspektywa stagnacji. Nie brakuje też osób odczuwających strach przed odrzuceniem, reakcją partnera na nasze zachowanie. Czasem lęk wiąże się ze sprawami ogólnymi – pandemią koronawirusa, katastrofą klimatyczną, perspektywą rosnącego bezrobocia.
Czy nasz lęk jest uzasadniony?
Warto sobie uświadomić, na ile nasz strach jest realny i uzasadniony. Czy nasz szef wzywa nas do gabinetu, bo chce nas zwolnić, a może pogratulować świetnych wyników? Jeśli przyprowadzasz do firmy coraz więcej klientów, to nagana i zwolnienie ci raczej nie grożą. Jeśli boisz się reakcji partnera na swoją decyzję, to zastanów się, czy on kiedykolwiek był wobec ciebie agresywny. Jeśli nie, to prawdopodobnie nic złego ci nie grozi.
Jak przygotować się na najgorszy scenariusz?
Możesz zawsze przygotować się też psychicznie na czarny scenariusz, jeśli jest on bardzo prawdopodobny. Np. widzisz, że koleżanka coś kręci ws. imprezy urodzinowej, czujesz, że ją odwoła. Stwórz sobie alternatywny plan wieczoru, żebyś później nie czuła narastającej wściekłości z powodu zmarnowanego czasu.
Strach przekuj w nadzieję
Warto też odnaleźć w sobie pewną nadzieję. Np. nawet jeśli mnie zwolnią z pracy, to mam spore oszczędności, a ze swoim doświadczeniem z pewnością znajdę inną. Nawet jeśli on ode mnie odejdzie, gdy dowie się, że nie chcę mieć dzieci, to znajdę partnera podzielającego moje wartości.
Jakie objawy ma stan lękowy?
Bardzo często strach ma tylko wielkie oczy. Ale z jego powodu miewamy biegunki, bóle głowy i nerwobóle. Tak destrukcyjnie działa na nasz organizm. Warto więc nauczyć się z nim walczyć.