Więź dziecka z matką jest nieporównywalna do żadnej innej. Miłość rodzicielki ma charakter bezinteresowny. Dziecko jest od niej całkowicie zależne, ponieważ wzrasta w jej ciele. Matkę z dzieckiem łączy nie tylko więź emocjonalna, ale też fizyczna. W ciąży rolę spoiwa odgrywa bowiem pępowina. Jak powstaje więź dziecka z matką?
Spis treści:
- Jakie zmiany neurohormonalne zachodzą na początku ciąży?
- Czym skutkuje zmniejszenie istoty szarej w mózgu matek?
- Jak opieka nad dzieckiem uruchamia układ nagrody?
- Dlaczego depresja poporodowa uniemożliwia opiekę nad dzieckiem?
- Jak wygląda więź dziecka z matką na etapie prenatalnym?
- Jak powstaje więź dziecka z matką?
Jakie zmiany neurohormonalne zachodzą na początku ciąży?
Już sam początek ciąży przynosi istotne zmiany neurohormonalne. U przyszłych matek obserwuje się huśtawki nastroju, zmęczenie, senność, ale też mdłości czy wymioty. Zdarza się, iż kobieta spodziewająca się dziecka ze względu na burzę hormonalną odczuwa radość, która po chwili zamienia się w niepokój. Z czasem jednak przyzwyczaja się do nowego stanu i zaczyna używać liczby mnogiej: „my”.
Czym skutkuje zmniejszenie istoty szarej w mózgu matek?
Rozpatrując zagadnienie, jak powstaje więź dziecka z matką, warto przyjrzeć się zmianom, jakie zachodzą w jej mózgu. Po porodzie obserwuje się zmniejszenie istoty szarej, która odpowiada za rozwój i podtrzymywanie relacji społecznych. Nic dziwnego, że świeżo upieczona mama nie odczuwa potrzeby robienia kariery zawodowej. Nie znajduje też zbyt wiele czasu na spotkania ze znajomymi czy rozmowy telefoniczne z przyjaciółką. Otoczenie nie zawsze rozumie jej zachowanie. Jednak ma ono ważne uzasadnienie biologiczne. Zmniejszenie istoty szarej w mózgu pozwala wyciszyć potrzeby kobiety, które kolidowałyby z potrzebami dziecka. W rezultacie świeżo upieczona mama może w pełni skupić się na opiece nad potomstwem i nie odczuwa smutku z powodu braku regularnych spotkań z koleżankami. W tym miejscu warto podkreślić, iż młody człowiek bardzo długo pozostaje niezdolny do samodzielnego życia. Jego przetrwanie zależy od opiekunów, dlatego biologia mądrze zaprogramowała pewne zmiany w organizmie kobiety.
Jak opieka nad dzieckiem uruchamia układ nagrody?
Naukowcy zauważyli też, że opieka nad dzieckiem i zaspokajanie jego potrzeb uruchamia układ nagrody u młodej mamy. Jego działanie opiera się na dopaminie, czyli neuroprzekaźniku. Ta wydziela się w dużych ilościach podczas orgazmu, spożywania smacznych potraw czy odbierania prestiżowej nagrody. Gdy kobieta słyszy płacz dziecka, spieszy mu z pomocą. W zależności od sytuacji karmi swojego maluszka, zmienia mu pieluszkę na suchą lub przykrywa ciepłą kołdrą. Zaspokojenie potrzeb dziecka, w tym również tych o charakterze emocjonalnym, sprawia, że matka czuje się tak, jakby wygrała główną nagrodę w Totolotka. Tak właśnie działa układ nagrody oparty na dopaminie, który zachęca ją do opieki nad potomstwem.
Dlaczego depresja poporodowa uniemożliwia opiekę nad dzieckiem?
Nie każda matka czuje się jednak na siłach, aby zająć się dzieckiem. Depresja poporodowa to coraz częściej spotykany problem, o którym zaczęto mówić otwarcie. Kobiety, które zmagają się z tą przypadłością, cierpią na niedobór dopaminy. W rezultacie nie może zostać uruchomiony ich układ nagrody. Kobieta nie czuje motywacji do tego, aby wstać z łóżka i przytulić płaczące niemowlę. Nawet takie proste czynności ją przytłaczają.
Jak wygląda więź dziecka z matką na etapie prenatalnym?
Powróćmy jednak do tego, jak powstaje więź dziecka z matką. Ta rodzi się już na etapie prenatalnym, z czego nie zdaje sobie sprawy wielu przyszłych rodziców. Rozwijający się człowiek reaguje na głos mamy, ale też jej ręce ułożone na brzuchu. Co ciekawe, docierają do niego również bodźce akustyczne, dlatego niektórzy lekarze zalecają kobietom w ciąży słuchanie muzyki klasycznej. Do rozwijającego się płodu docierają nie tylko witaminy pochodzące z pokarmów spożywanych przez matkę, ale też hormony, jakie wydziela jej organizm. Gdy mama odczuwa zdenerwowanie, jej nadnercza wydzielają spore ilości kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny. W rezultacie jej dziecko również odczuwa stres. Im więcej nerwowych sytuacji w życiu kobiety ciężarnej, tym większe prawdopodobieństwo, że jej potomstwo również łatwo będzie ulegało zdenerwowaniu.
Jak powstaje więź dziecka z matką?
Wiedzę naukową, jaką udało się zdobyć w wyniku licznych badań, można wykorzystać w sposób praktyczny. Rozmowa z dzieckiem sprzyja budowaniu więzi z matką. Kobieta oczekująca potomstwa może też śpiewać swojemu maluszkowi lub włączać relaksującą muzykę. Młody człowiek reaguje bowiem na fale akustyczne. Warto też otaczać się dobrymi ludźmi, dzięki którym w naszym życiu pojawiają się pozytywne emocje. Także czuły dotyk brzucha ma znaczenie dla budowania więzi dziecka z matką.
Magdalena Kukurowska